afstand van het hertogelijk paleis op de Coudenberg. Foto
revolts in the reign of Mary of Burgundy (1477-1482) (Turnhout
2009) 106-136; Andreas Walther, Die Anfange Karls' V. (Leipzig
1911) 10-20.
9 Raymond van Uytven, 'Het hart van de Bourgondische en
Habsburgse Nederlanden (1430-1531)' in: idem e.a. (reds.),
Geschiedenis van Brabant: van het hertogdom tot heden (Zwolle
en Leuven 2004) 213-232, aldaar 223-227; Paul de Win, 'Filips
de Schone en de Brabantse adel, of de Brabantse adel en
Filips de Schone?', in: Raymond Fagel, Jac Geurts en Michael
Limberger (reds.), Filips de Schone, een vergeten vorst (1478
1506) (Maastricht 2008) 37-62.
10 Cools, Mannen met macht, 119-129.
11 De complexe geschiedenis wordt uitvoerig behandeld in Wim
Blockmans, 'Autocratie ou polyarchie? La lutte pour le pou-
voir politique en Flandre de 1482 a 1492, d'après des docu
ments inédits', Handelingen van de Koninklijke Commissie voor
Geschiedenis 140 (1974) 257-368.
12 Armand de Behault de Dornon, 'Le chateau de Vilvorde, la
Maison de Correction et leurs prisonniers célèbres (1375
1918)', Annales de l'académie royale d'archéologie de Belgique,
70 (1922) 67-108, 236-343.
13 Andreas Walther, Die burgundischen Zentralbehörden unter
Maximilian I. und Karl V. (Leipzig 1909); Werner Paravicini,
'The court of the dukes of Burgundy. A model for Europe?' in:
idem (red.), Menschen am Hof der Herzöge von Burgund. Ge-
sammelte Aufsatze (Stuttgart 2002) 507-534, aldaar 509-512.
14 Datum in Algemeen Rijksarchief (verder ARA) Brussel, Re
kenkamer, inv. nr. 15202, f. 182r.
15 Louis-Prosper Gachard, 'Les archives royales de Düsseldorf.
Notice des documents qui concernent l'histoire de Belgique',
Bulletin de la commission royale d'histoire, II, 9 (1856) 267-366,
aldaar 304-305, 309.
16 Bernhard Sterchi, Über den Umgang mit Lob und Tadel. Nor
mative Adelsliteratur undpolitische Kommunikation im burgun
dischen Hofadel, 1430-1506 (Turnhout 2005) 647-648.
17 Robert Wellens, 'La révolte brugeoise de 1488', Handelingen
van het genootschap voor geschiedenis 102 (1965) 5-52.
18 De tekst is opgenomen in Jeüe Haemers, 'Geletterd verzet.
Diplomatiek, politiek en herinneringscultuur van opstande
lingen in de laatmiddeleeuwse en vroegmoderne stad (casus:
Gent en Brugge)', Handelingen van de Koninklijke Commissie
voor Geschiedenis 176 (2010) 5-57, aldaar 46-52, citaat op 48
19 Louis-Prosper Gachard (red.), Lettres inédites de Maximilien,
duc d'Autriche, roi des Romains et empereur, sur les affaires
des Pays-Bas. I: 1478-1488, II: 1489-1508 (Brussel 1851-1852) I,
74-75.
Afb. 7: Het Hotel Ravenstein te Brussel, het stadspaleis dat
Adolf en Filips van Kleef lieten bouwen op een steenworp
auteur.
De Waterschans 3 - 2015
20 Isidore Diegerick, Correspondence des magistrats d'Ypres
députés a Gand et a Bruges pendant les troubles de Flandre
sous Maximilien, duc d'Autriche, roi des Romains, etc. (Brug
ge 1853) 81.
21 Molinet, II, 62-63; Arie de Fouw, Philips van Kleef. Een bijdrage
tot de kennis van zijn leven en karakter (Groningen en Batavia
1937) 127-128.
22 P.-J. van Doren, Inventaire des archives de la ville de Malines,
deel IV, Lettres missives (Mechelen 1865) 25.
23 Ibidem 22-26.
24 De Fouw, Philips van Kleef, 139-153; Haemers, Philippe et la
Flandre, 49.
25 ut nonnulli invidorum mihi qui meum exitium et op-
porobrium, ipsius in gaudium et salutem ascribunt; ita ut
si gravissima etiam offensa divini Numinis, desolationem
populi Dei, extirpationem agrorum illustrissimi principis
domini nostri archiducis Philippi, immo eorum in me odium
et vindictam explere possent, non curant quid faciant. Et sic
praecipui sunt Johannes de Bergis cum fratribus et compli-
