cibus suis, qui imperatori et domino regi venienti Mechliniam
libertati meo officio restituto, non tantum foedus juratae
pacis non observare, verum Flandrenses et me crudeli per-
sequi bello sollicite consuluerunt. Et revera si illorum erga
me non fuisset odium, haud dubito hoc pacis foedus integre
observatum; et si quis sane de hoc bello scire aut loqui volet,
non imperatoris, aut domini regis contra Flandrenses, sed
illorum de Bergis sitientium in me suum explere odium et
vindictam, bellum dicet.' Henri Dussart (red.), Fragments
inédits de Romboudt de Doppere découverts dans un manuscrit
de Jacques de Meyere, (Brugge 1892) 82-84. Mijn dank gaat
uit naar Peter Alexander Kerkhof die me heeft geholpen bij
delen van de vertaling.
26 De gebeurtenissen van deze jaren worden het best beschre
ven bij De Fouw, Philips van Kleef. Voor de Hollandse Jonker
Fransenoorlog: Michel van Gent, 'Pertijelike saken.' Hoeken
en Kabeljauwen in het Bourgondisch-Oostenrijkse tijdperk (Den
Haag 1994) 370-406.
27 G.A. Huijbregts, 'De Geschiedenis van Bergen op Zoom VI.
Hoofdstuk V: Bergen op Zoom onder de heren van Glymes
1419 - 1567, Tweede deel: de jaren 1460 - 1494', De Water
schans 3 (2000) 125-134, aldaar 132.
28 ARA Gent, Derde Varia, inv. nr. 244, document nr. 26 voor de
voorstellen, nr.30 voor de antwoorden in het Frans en nrs. 9,
9bis en 35 voor de antwoorden in het Nederlands.
29 que pis est, l'on content le deshonnorer, qui lui poise
plus que quelque chose terrienne.' Molinet, II, 283.
30 Jelle Haemers, 'Philippe de Clèves et la Flandre. La position
d'un aristocrate au coeur d'une révolte urbaine (1477-1492)'
in: idem, Céline van Hoorebeeck and Hanno Wijsman (reds.),
Entre la ville, la noblesse et l'état: Philippe de Clèves (1456
1528). Homme politique et bibliophile (Turnhout 2007) 21-100,
aldaar 79. De tekst van het vredesverdrag is daar uitgegeven
op pagina's 90-97.
31 ARA Brussel, Raad van State en Audiëntie, inv. nr. 22bis, f. 2r,
3v.
32 De Fouw, Philips van Kleef, 349-350.
33 Paul Rosenfeld, 'The provincial governors from the minority
of Charles V to the Revolt', Standen en Landen, 16 (1959) 1-63,
aldaar 17.
