kende voor Karel Theodoor een behoorlijke ver
mindering van zijn inkomsten uit de gebieden
waar deze oorlog woedde. Hij was genoodzaakt
flink te bezuinigen op zijn hofhouding en op de
luxueuze hoffeesten zoals men die onder zijn
voorganger had gekend.12
Karl Philipp had tijdens zijn regeringsperiode
opdracht gegeven om zowel een nieuw paleis
als een Jezuïetenkerk te bouwen in Mannheim.
De bouwwerkzaamheden waren echter bij aan
vang van de regering van Karel Theodoor nog
maar voor de helft voltooid. Zijn echtgenote en
zijn zwager, Friedrich Michael van de Palts-
Zweibrücken die met Maria Franziska, de jong
ste zus van Elisabeth Augusta was getrouwd,
spoorden hem aan om de bouw voort te zetten.
Karel Theodoor had ook zelf de behoefte om
zijn regering met een luisterrijke hofhouding
te verheerlijken: met muziek, theater, kunst en
wetenschap. Vanaf 1748, na afloop van de Oos-
kreeg hij te maken met bezuinigingen. Op dat
moment was namelijk de Oostenrijkse Succes
sieoorlog (1740-1748) aan de gang. Dit bete-
Afb. 6. De troonzaal in het paleis te Mannheim. Foto auteur.
Afb. 7. Het paleis te Mannheim, aquarel door Philippe le
Clerc, omstreeks 1800. De oost- (links) en westvleugel
(rechts) zijn slechts gedeeltelijk te zien. Collectie Staatliche
Graphische Sammlung München.
15
De Waterschans 1 - 2016
