is helemaal anders. De tafel met de keurhoed,
de keizerskroon en de ruiterhelm staat aan de
rechterkant. Carl Theodor is niet naar links
en van opzij, maar frontaal en naar rechts af
gebeeld en in een andere houding. De mantel
is op een heel andere wijze gedrapeerd. De
compositie en de wijze van weergave van de
vorst blijken te zijn overgenomen van een staat
sieportret van de directe voorganger van Carl
Theodor in de Palts: keurvorst Carl III Philipp
van de Palts-Neuburg (1661-1742). (afb. 4) Dit
schilderij dateerde uit 1 727-1 728 en was ver
vaardigd door Jan Philips van der Schlichten
(1681-1745).
Kennelijk wilde Carl Theodor aan het begin van
zijn regering niet alleen op een moderne en
modieuze manier worden geportretteerd, maar
daarnaast ook op een wijze die aansloot bij be
staande tradities. Als je je laat afbeelden zoals
je voorgangers, suggereer je daarmee continuï
teit en rechtmatigheid van gezag.9
Een opmerkelijk ander staatsieportret werd
door Besold geschilderd in 1753. (afb. 5) Het is
een kopie naar een portret door Desmarées uit
1746-1747 waarin Carl Theodor ten voeten uit is
afgebeeld, maar met het hoofd volgens Ziese-
nis. Je zou kunnen zeggen dat in dit schilderij
Carl Theodors portrettisten uit de jaren 1740
alle drie verenigd zijn.
Wat in dit schilderij erg opvalt, is onhandigheid
in de weergave van de menselijke figuur. Carl
Theodor staat in een houding die in werkelijk
heid niet mogelijk is: zijn hoofd is te ver naar
achteren gedraaid ten opzichte van zijn borst en
zijn linker arm. Bovendien staan zijn voeten in
een veel te grote hoek ten opzichte van elkaar.10
Ook in Besolds eerdere staatsieportret uit 1744
is die onhandigheid terug te zien. Carl Theodors
rechterhand sluit op een onmogelijke manier
aan op zijn rechterarm en de drapering van de
mantel over een onzichtbaar object linksonder
is onbegrijpelijk. De vorst heeft heel grote ogen
Afb. 5. Staatsieportret door Besold naar Desmarées en Ziese-
nis,1753. Collectie ReiB-Museum, Mannheim
Afb. 6. Harnasportret door Desmarées, circa 1750. Collectie
Landesmedienzentrum Baden-Württemberg
39
De Waterschans 1 - 2016