van zijn regering ook een portret naar het hof in Den Haag heeft gestuurd. Van Dijk had toegang tot die collectie, hij adviseerde de stadhouder zelfs over aankopen. Of er werkelijk zo'n schil derij in die verzameling aanwezig was, is mij niet bekend. Dat zou uitgezocht kunnen worden, er zijn inventarissen uit de achttiende eeuw be waard gebleven. De volgende vraag is: voor wie of in wiens op dracht zal Van Dijk de kopie geschilderd heb ben? Gezien de toevoeging "heer van Raven- stein" achter "keurvorst van der Palts" in het opschrift op de rug van het schilderij, zal de opdrachtgever een overheidsinstelling in het Land van Ravenstein zijn geweest. Ook daar valt onderzoek naar te doen. Is er in de archieven van Ravenstein uit de periode 1747-1753 een betaling te vinden voor de aanmaak of de ver werving van een portret van Carl Theodor?15 Of wordt de aanwezigheid van een portret vermeld in een inventaris van een van de overheidsge bouwen aLdaar? De latere lotgevallen van het portret Toen het grootste gedeelte van Nederland in de herfst van 1794 door Nederlandse en Franse revolutionairen werd bevrijd van het Ancien Re gime, werd Carl Theodor vervallen verklaard van zijn feodale rechten. Het Land van Ravenstein werd door de Franse Republiek in beslag geno men. Naar mag worden aangenomen, zuLLen de goederen van de keurvorst die in de overheids gebouwen werden aangetroffen, verkocht zijn. Over deze vermoedelijk verkochte goederen zijn er misschien gegevens te vinden in de archieven van Ravenstein. Vooralsnog mogen we aanne men dat het portret door Van Dijk tot deze goe deren behoorde en dat het bij deze gelegenheid op de markt is gekomen. Vervolgens zal het op enig moment verworven zijn door een van de voorvaderen van mr. Feber. Het moge duidelijk zijn dat dit verhaal nog wel enige open einden kent, er Ligt nog onderzoek te wachten, in het bijzonder in de archieven van Ravenstein. Thans is het schilderij in het Markiezenhof. Het gemeentemuseum van Bergen op Zoom is daar mee de enige insteLLing in NederLand die in het bezit is van geschilderde portretten van de keur vorst Carl Theodor. Bergen op Zoom heeft er zelfs drie, want behalve het stuk in de Theodoor- kamer en het door mevrouw Feber geschonken schilderij, hangt er ook nog een klein portret van mindere kwaliteit in de Collegekamer van het stadhuis. Het uitdragen van de geschiedenis van de stad Bergen op Zoom is verreweg de belangrijkste taak van het Markiezenhof. Het museum moet die taak uitvoeren met de objecten in zijn col lectie. Deze is beperkt, de verzameling kan wel enige versterking gebruiken. Door de schenking van mevrouw Feber en dankzij de bemiddeling van de Vrienden, is de museumcollectie thans uitgebreid met een bij zonder en hoogwaardig historisch object. Het portret door Van Dijk zaL zijn diensten in de toe komst zeker bewijzen. Afb. 5. Prins Wilhelm van Hessen, olieverf op linnen, Philip van Dijk 1736. Collectie Gemaldegalerie Alte Meister, Kassel 53 De Waterschans 1 - 2016

Periodieken

De Waterschans | 2016 | | pagina 53