warm water met wat kool erin of wat er anders
ook maar was, in goede banen te leiden. De
strozakken waren een bron van ongedierte. De
bewakers gebruikten de knuppels die zij hadden
regelmatig. En met de winter kwam ook de kou.
Op 15 januari 1945 moesten de Nederlandse ge
vangenen hun schamele burgerkleding inruilen
voor de beruchte tuchthuispakken met de stre
pen en werden ze allen kaalgeschoren. Tevens
kwamen er steeds meer criminelen op de zaal
en ging steeds meer het recht van de sterkste
gelden. Een maaltijd bestaande uit 's morgens
een snee brood en 's avonds een paar pellkartof-
feln (aardappels in de schil gekookt) in plaats van
de gewone koolraapsoep werd al als een feest
maal ervaren.24 Onder deze omstandigheden is
Francois Marits op 2 april 1945 bezweken.
Zijn echtgenote en kinderen moesten tot eind
augustus wachten tot zij zekerheid kregen over
het lot van Francois. Op 3 september verscheen
zijn overlijdensbericht in De Avondster. Een
plechtige Heilige Mis van Requiem werd op 5
september 1945 opgedragen in de Parochiekerk
van de Heilige Maagd.
In het overlijdensbericht uit De Avondster van
maandag 3 september 1945 lezen we dat A.J.A.25
(Dries) Marits "Te Velde" is. Vanaf 5 november
1944 werd in Bergen op Zoom aan de mannen
van de Binnenlandse Strijdkrachten de gelegen
heid geboden toe te treden tot de bewakings-
en stoottroepen. Daarmee promoveerden zij van
knokploegen via "the Dutch Underground Move
ment Troop" tot reguliere troepen. Dries Marits,
die we al zijn tegengekomen omdat hij was op
gepakt, was een van degenen die daar gebruik
van maakte. Het Regiment Stoottroepen kreeg
in Bergen op Zoom een stevige vaste kern die
zou uitgroeien tot het III Bataljon Stoottroepen.
"Ondanks de bemoeienissen van Prins Bernard
om de nieuwe eenheid fatsoenlijk uit te rusten
liepen de 'Stoters', er bij om op te schieten.
Zij werden door de Engelsen en Canadezen
dan ook aangeduid met de term: "The Dutch
in their beggar uniform." Dries Marits kan die
uitdrukking goed billijken. "Wij zagen er uit
als schooiers, wij hadden een allegaartje aan
militaire kledingstukken aan en daar overheen
een dikke burgerjas met een veelkleurige sjaal,
vertelde hij."26
Francois Marits werd in eerste instantie be
graven op het Stadt Friedhof an den Seelhorst in
Hannover. Op dit kerkhof bevindt zich een Ne
derlandse ereveld. Toen ik samen met mijn man
Afb. 13. Nederlands Ereveid op het Friedhof am Seelhorst. Foto G. de Hoogh
De Waterschans 3 - 2016
104