drecht heeft gestaan, een gedenksteen onthuld, die recht doet aan de verdiensten van Sjaak Jansen voor de luchtvaart in ons deel van de provincie Noord-Brabant. Het is terecht dat nu nabij de huidige Vliegbasis Woensdrecht, de voormalige Eendenkooij, een weg de naam draagt van deze West-Brabantse luchtvaartpionier. Noten: 1 Met dank aan de familie Jansen, Loe Baltussen, Hans Disma, Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH), Stichting Bergen op Stoom, Nationaal Lucht- en Ruimtevaart Labora torium (NLR), Stichting Historisch Zweefvliegarchief (SHZ, gevestigd te Hilversum). 2 Diepen Ford Garage, afgekort Difoga. 3 Baltussen, Loe M.M., "Het ontstaan van de Vliegbasis Woens drecht", De Waterschans, 39-4 (2009), pp.149-168. 4 Sjaak Jansen heeft op 1 maart 1920 zijn FAI brevet behaald, op 5 april 1920 zijn groot militair brevet en daarmee ook zijn vliegerwing. 5 'Als het ongeluk niet was gebeurd zou hij zeker een van de eerste KLM-vliegers zijn geworden', aldus Dries van der Poest Clement in: "Wij vlogen als vogels", Brabantia Nostra, 1984, pp. 58-60. 6 B. Jansen Zn is in 1922 opgericht door Bernhard Jansen en was aanvankelijk gevestigd aan de Zuid-Westsingel. Verslag van een gesprek van Cees Boerhout met (kleinzoon) Ben Jan sen op 4 februari 2005 (archief Stichting Industrieel Erfgoed Bergen op Stoom). P. Jansen Installatietechniek BV is opge richt op 26 februari 1936. 7 Raadsbesluit gemeente Woensdrecht van 5 april 1935 waarbij het terrein tijdelijk in gebruik werd gegeven aan de Bergen op Zoomsche Zweefclub. 8 Hazewinkel, Harm, Pander. Een Haagse vliegtuigbouwer, Hilver sum 2000. De Pander Multipro was een ontwerp van ir. Henk Koekebakker, destijds constructeur bij deze firma. 9 Vliegers die waren opgeleid bij de Luchtvaartafdeeling werden na hun militaire periode in staat gesteld enkele dagen per maand hun vliegvaardigheid bij te houden. Daarop duidde de term maandvlieger. 10 De Bergen op Zoomsche Zweefclub huurde op 4 juni 1935 daartoe een stuk grond van de gemeente Woensdrecht om daar een hangaar op te plaatsen. De secretaris (J. Taal) meld de dat de B.Z.C. van dit recht afstand deed ten behoeve van J.A. Jansen. Collectie Stichting Historisch Zweefvliegarchief, Hilversum. 11 Vlieg- en Zweefsport, november 1934 12 Zie in dit verband: Adriaansen, Wim, In Vogelvlucht, s.l. 2004, pp. 25-29. 13 Berekeningen, schetsen en foto's van het vliegtuig in aanbouw zijn in het bezit van de Stichting Historisch Zweefvliegarchief. 14 Brief van J.A. Jansen aan de Koninklijke Nederlandsche Ver- eeniging voor Luchtvaart in Den Haag dd. 5 maart 1937. Col lectie Stichting Historisch Zweefvliegarchief, Hilversum 15 Jansen verwijst hier naar Mises, R. von, Fluglehre, Berlijn 1926, pag. 80, dat een krachtige man enigszins aanhoudend op zijn hoogst 1/5e PK of 15 kgm/sec arbeid kan verrichten. Hiervan is volgens zijn berekening maar 10 kgm/sec nodig om met een snelheid van 13,9 m/sec. ofwel 50 km/uur te kunnen vliegen bij een vlieggewicht van 150 kg; J.A. Jansen, Mensch- vlieger - berekening behoorende bij teekening nr. 6, 23 juni 1932, Collectie Stichting Historisch Zweefvliegarchief, Hilversum. 133 De Waterschans 3 - 2016

Periodieken

De Waterschans | 2016 | | pagina 49