zich tegen deze stelling met hand en tand ver zette. Hij ging naar Den Haag om de politiek ervan te doordringen dat kermisexploitanten gerekend dienden te worden tot respectabele ondernemers. Het gevaar dat iedere kermisrei ziger tot kampbewoner zou worden gedegra deerd, werd mede door Giezens optreden in de kiem gesmoord.4 Dat de ambtenarij met deze felle handelwijze van Giezen wel eens moeite had, blijkt uit de strijd om een standplaats op de TiLburgse Kermis in 1 922. Giezen had zich daar met zijn carrousel inge schreven voor een bedrag van vijfduizend gulden. Hij zou, onder zijn voorwaarden, nog vijfhonderd gulden per jaar meer betalen als hij een staanplaats voor drie jaar kreeg. Zijn voorwaarden waren: er mocht geen tweede stoomcarrouseL op de kermis worden toegela ten; er mochten geen achtbanen of rodelbanen geplaatst worden; het pacht- of waarborggeLd moest worden terugbetaald, als de kermis niet door zou gaan.5 Weliswaar kwam de geboden vijfduizend gulden de gemeentekas goed van pas, maar de ge meenteraad ging toch niet akkoord. Men vond dat het publiek de dupe zou worden, omdat het van andere grote attracties verstoken zou blij ven.6 Bovendien zou Giezen met zijn exorbitante eisen een precedent kunnen scheppen. Nadat Giezen met de stoomcarrouseL Grand Pa lais failliet was gegaan, bouwde hij in 1928 het Cocktail Palace. Dat was een attractie van for maat, letterlijk! Hij had van zijn stoomcarrouseL een complete kermis onder één dak gemaakt. Deze superattractie had meerdere attracties in zich, behalve een stoommoLen ook een Cake walk, Trottoirs Roulants, Rugby Baan, La Globe Amusante, Rutschbaan, Alpenbaan en een Bib- berbaan. In 1929 stond het Cocktail Palace in Tilburg. Toen wél! De stad heeft het geweten, zo staat in de Geschiedenis van de kermisdynastie te lezen.7 Honderden mensen kwamen op deze attractie af. Er moesten dranghekken worden gepLaatst om de controLe in goede banen te leiden. De kassa van Giezens Cocktail Palace rinkelde dankzij de TiLburgers die zich in de mega-attractie dagenlang konden vermaken. Inschrijven betekende in zijn geval: "Geeft u mij het hele marktplein maar." Meesterlijk De Janviers drukten een belangrijk stempel op de artistieke uitstraling van attracties. De sa menwerking met Andreas Giezen was van groot belang. Giezen maakte kunst voor het volk. KLassieke en moderne paneLen van zijn hand vonden in J.W. Janvier een goede afnemer. De constructies van attracties die Giezen ontwierp, werden door de Janviers gebouwd. De afwer king deed Giezen zelf. Dimph NeLemans, klein dochter van Dina Janvier (de zus van Jan Wil lem), schreef er in het boek De geschiedenis van een kermisdynastie het volgende over: "Ik weet me nog te herinneren dat Dries, mid den in het kermisseizoen, onze Cakewalk kwam schilderen. Hij stond een week lang tegen die gevel aan. Het resultaat was weer verbluffend. De kermis daarop verdienden we twee keer zo veel. Als Dries zich met het front bemoeide, had je een geldwinnende blikvanger."8 Giezen liet zich inspireren door diverse kunst stromingen. Zijn ontwerpen en kermisdeco- raties waren in navolging van barok- en roco- coschiLders. Ook elementen uit de Jugendstil en Bauhaus kwamen veelvuldig in zijn werk voor. Wanneer hij koos voor een stijl, volgde hij stijlvast en consequent het lijnenspel dat bij die stijl hoorde. In de jaren dertig van de vorige eeuw zien we in zijn ontwerpen vooral rechte lijnen, waarmee hij de constructie benadrukte. Giezen was met zijn ontwerpen voor de kermis zijn tijd vooruit. Giezen bedacht ook attracties. Zo introdu ceerde hij eind jaren dertig de - uit Amerika overgenomen - Quick Lunch automatiek, warm eten uit de muur, een ontwerp met de typische kenmerken van het functionalisme dat begin twintigste eeuw hoogtij vierde.9 Het werd geen succes, pas in de jaren vijftig kwam de eerste automatiek in NederLand. Permanente kermis Het succes van de aLLes-onder-één-dak-attrac- tie smaakte naar meer. Andreas onderzocht de mogeLijkheden om ergens een permanent Lunapark te bouwen. In Diemen, onder de rook van Amsterdam, vond hij een braakLiggend ter rein dat geschikt was. Hij onderhandeLde met de autoriteiten die het terrein wiLden verkopen. Het idee van een vaste kermis nabij Amsterdam was zakelijk gezien aantrekkelijk. Amsterdam had aL jaren geen kermissen meer.10 De komst De Waterschans 4 - 2016 156

Periodieken

De Waterschans | 2016 | | pagina 20