gebracht om de historische allure van de wijk te
versterken.
Ook in het landschap speelt de historie een grote
rol: de West-Brabantse Waterlinie wordt in het
landschap gereconstrueerd met als hoogtepunt
in onze streek de herschepping van Fort de
Roovere. In mijn jeugd was dat niet meer dan
een bosgebied waar je met de fiets lekker de
hellingen af kon crossen (en soms in het moeras
belandde), maar nu wordt recreatie verbonden
met cultuurhistorische kwaliteit, een landschap
van allure, zoals dat inmiddels in politieke termen
heet. De Auvergnepolder heeft wellicht minder
allure, maar tegenstanders van bedrijfsmatige
ontwikkeling van het gebied voeren als belang
rijkste inhoudelijke argument het behoud van
historisch erfgoed aan. Er zijn vele argumenten
voor en tegen te bedenken, maar het is tekenend
dat in deze argumentatie geschiedenis de hoofd
rol speelt.
Met de saus van verleden erover worden veel
dingen blijkbaar aantrekkelijker. De hypermo
derne rollercoasters in de Efteling worden ver
pakt in enorme historische decors, de pizza's in
de tv-reclame smaken beter als grootmoeders
recept wordt toegepast en de makelaar die een
oud huis verkoopt zal niet vergeten te vermel
den dat het pand is voorzien van unieke histo
rische details. Asperges en aardbeien smaken
lekkerder als ze van de historische Brabantse
Wal komen. De stad Brugge had de commer
ciële waarde van het verleden al vroeg in de
gaten: de miLjoenen toeristen die denken een
goed bewaarde middeleeuwse stad te bezoeken,
kijken naar een grotendeels negentiende- en
twintigste-eeuwse interpretatie van een middel
eeuwse stad. Pogingen om het verleden bouw
kundig te reconstrueren waren er ook in Bergen
op Zoom. De toren van het Markiezenhof, al
eeuwen weg uit het stadsbeeld en alleen van
oude stadsgezichten bekend, werd in 1981 de
kers op de taart van de restauratie van het Mar
kiezenhof. Latere initiatieven in de binnenstad
strandden. Het idee om de brug bij de Gevan
genpoort weer op te graven en te restaureren
en een stukje stadsmuur te herbouwen, kwam
niet verder dan een artist's impression. Een paar
jaar later, in 2010, werd het plan om het belfort
op de Grote Markt te herbouwen, eveneens op
basis van funderingsresten en oude afbeeldin
gen, als geschiedvervalsing naar de prullenbak
verwezen door de Rijkdienst voor de Monumen
tenzorg. En de herbouw van de traptoren bij Het
Zwijnshoofd kon alleen maar uitgevoerd worden
als die niet teveel leek op de toren zoals die
van historische prenten bekend is. Terwijl het
herscheppen van historische landschappen een
populair thema is geworden, ligt het herbouwen
van historische stadsgezichten tegenwoordig
moeilijk bij de regelgevers. Het blijkt niet een
voudig te zijn te bepalen wanneer iets historisch
is en wanneer valse nostalgie.
In de politiek wordt van dat mogelijke misver
stand driftig gebruik gemaakt: van de Brexit-
campagne met "I want my country back" tot de
Amerikaanse presidentsverkiezingen waarbij
"make America great again" ook de winnende
leus bleek. Nederland kent zijn equivalent.
Gelukkig gaat het er in Stad en Land van Ber
gen op Zoom wat dat betreft minder verhit aan
toe en toch is bij ons geschiedenis ook hot. De
School voor Geschiedenis draait weer op volle
toeren, de ene excursie volgt op de andere, het
programma voor de viering van ons vijftigjarig
jubileum krijgt steeds vastere vorm en de werk
zaamheden voor het jubileumboek Bergen in
Brokken hebben een aanvang genomen, zoals u
in deze editie van De Waterschans zult kunnen
lezen. Het bestuur van de Kring wenst u en uw
dierbaren een fijn eindejaar toe en, het belang
van de geschiedenis ten spijt, alle goeds voor
het toekomstig jaar 2017!
Koert Damveld, voorzitter
Nieuwe leden per 1 december 2016
Dhr. J.A.F. de Buyst Bergen op Zoom
Dhr. W. Goudswaard Bergen op Zoom
Dhr. V. Hopmans Bergen op Zoom
Dhr. J.W.M. de Krom Bergen op Zoom
Dhr. J.E.J. Muller Bergen op Zoom
Mevr. C.M. van der Smagt Bergen op Zoom
Mevr. M.M.C. Vergouwen Bergen op Zoom
Dhr. D.C. Vonk Bergen op Zoom
Mevr. J.A.M. van der Wegen Bergen op Zoom
139
De Waterschans 4 - 2016
