essentieel element in heraldische voorstel
lingen en een verflaag beschermt zandsteen
tegen verwering. In scheurtjes van de steen zijn
echter wel restanten te zien van een geelwitte
verf, een niet-heraldische kleur, misschien een
grondverf? Om zekerheid te krijgen over een
eventuele oorspronkelijke polychromie, zou de
wapensteen verder onderzocht moeten worden.6
Hoewel er momenteel dus alleen aanwijzingen
zijn voor een beschildering in geelwitte verf,
vermeld ik in de beschrijving toch de heral
dische kleuren die bij de onderdelen van het
wapen horen. (Vergelijk daarvoor afbeelding 3
met afbeelding 12). Het schild is verdeeld in vier
kwartieren, van links naar rechts en van boven
naar onder: I, II, III, IV.7 Elk kwartier is opnieuw
verdeeld in vier kwartieren, idem: a, b, c, d. In
het midden, over alles heen, bevindt zich een
hartschild; elke set van vier kwartieren is bo
vendien voorzien van een kleiner hartschild of
bijschild.
Eerste kwartier, Ia: een blauw veld, bezaaid
met gele blokken, waarop een klimmende gele
leeuw (Nassau). Ib: geel met een aanziende,
klimmende rode leeuw met een blauwe kroon
(Katzenellenbogen). Ic: rood met een witte
dwarsbalk (Vianden). Id: rood met twee aan
ziende, gele gaande leeuwen (Dietz). Klein hart
schild: geel met een zwarte dwarsbalk (Meurs).
Tweede kwartier, IIa: rood met een gele schuin-
balk (Chalons).IIb: geel met een blauwe jacht
hoorn, wit geboord (Orange). I Ic: als IIb. IId: als
IIa. Klein hartschild: geblokt in geel en blauw
van negen stukken (Genève). Derde kwartier:
als het tweede kwartier. Vierde kwartier: als
het eerste kwartier. Hartschild over alles heen:
rood met een gekanteelde en tegen-gekanteel-
de witte dwarsbalk (Buren).
De kroon op het wapen bestaat uit een band
waarop één hele en twee halve grote fleurons
(gestileerde bloemmotieven); daartussen twee
kleinere fleurons.
Identificatie van het wapen
Er bleek onduidelijkheid te bestaan over de voor
stelling van de steen: is het afgebeelde wapen
het familiewapen van het Huis Oranje-Nassau,
het wapen van Frederik Hendrik (1584-1647) of
Afb. 4. Wapenbord van Willem van Oranje, 1559,
St.-Baafskathedraal, Gent.
Afb. 5. Draagteken van Philips Willem, gegraveerd wapen met bijschildjes,
De Waterschans 1 - 2017 14
