ZILVER
Zilver in en rond Bergen op Zoom,
een fors boek over de zilversmeden in onze regio
Cees Vanwesenbeeck
Bergen op Zoom krijgt glans vanaf 20 mei! Het zilver is gepoetst, de verhalen zijn klaar.
Het kan U daarna niet meer ontgaan dat er in Bergen op Zoom en omgeving een belangrijke
zilvercultuur is geweest.
Op 20 mei aanstaande gaat de tentoonstelling
Voorbij ijdelheid van start. Tot 29 oktober staat
de productie en handel van zilveren objecten
centraal in Het Markiezenhof, de Sint-Gertrudis-
kerk, de Synagoge, de Gevangenpoort en de
Ontmoetingskerk. Aan de hand van mooie ver
halen worden het zilver en goud in de context
van de tijd en de omgeving geplaatst. De ten
toonstelling wordt begeleid door een uitgebreid
activiteitenprogramma, variërend van lezingen
en rondwandelingen tot speciale events en
games. Voor iedere doelgroep en iedere leeftijd
een must. Het is lang geleden dat het museum
Het Markiezenhof zo groots heeft uitgepakt met
een cultuurhistorische tentoonstelling.
Schitterend boek
Het schitterend zilver dat in onze stad is gepro
duceerd, verdient natuurlijk een schitterend
boek. Op 20 mei wordt dit boek, Zilver in en
rond Bergen op Zoom, gepresenteerd tijdens
de opening van de tentoonstelling. Het eerste
exemplaar wordt aangeboden aan Alexander
Pechtold.
Het boek gaat over de lange geschiedenis van
de goud- en zilversmeden in Bergen op Zoom
en omgeving. Het behandelde gebied bestrijkt
globaal het voormalige Markiezaat van Bergen
op Zoom. De gebiedskeuze is vooral ingegeven
door het feit dat in het jaar 2000 een boek over
de geschiedenis van de zilversmeden in de ba
ronie van Breda is verschenen en dat we met dit
Bergse boek het overig deel van West-Brabant
behandelen.
Vanwege de belangrijke positie van Bergen op
Zoom in het West-Brabantse land, ligt de na
druk in dit boek op de stad Bergen op Zoom.
Negentig procent van de behandelde zilversme
den was werkzaam in de stad; de rest in plaat-
in en noni
BERCËN ÜPZOC vl
sen als Steenbergen, Oudenbosch, Oud Gastel,
Willemstad en Zevenbergen.
Tot op heden is er nauwelijks iets gepubliceerd
over deze bedrijfstak. Slechts een korte para
graaf over het juwelierspand en de zilversme
den in de vijftiende eeuw in het omvangrijke
werk over de Paas- en Koudemarkten van de
hand van Slootmans en een korte bijdrage van
Knippenberg in De Waterschans geven een klei
ne blik in de ontwikkeling van de bedrijfstak van
de makers en handelaren in edele metalen.1
Bij het bestuderen van de geschiedenis van de
zilversmeden in Bergen op Zoom en omgeving
zijn we zeer verrast door de omvang van dit am
bacht. In de periode van de middeleeuwen tot
1960 hebben we zo'n 325 zilversmeden aange
troffen. Uit de omgeving komen daar nog veertig
Afb. 1. De omslag van het boek, ontwerp Albertine Dijkema.
35
De Waterschans 1 - 2017