vastgesteld. Het oorspronkelijke keurstempel
had nog het stadswapen zonder de bergjes.
Zo'n keurstempel kon tientallen jaren mee
gaan. Dat betekent dat het wapen met enkel
de drie kruisjes op de ringkraag van rond 1546
heel goed het wapen van Bergen op Zoom kan
zijn. Daar komt nog bij, dat voor de ringkraag
een foedraal is gemaakt, een met leer beklede
doos met op het deksel het wapen en de wa
penspreuk van Cornelis van Bergen, het teken
van het Sint-Jorisgilde en een stadswapen met
drie kruisjes. Bij dat laatste is vagelijk te zien
dat er ook drie bergjes zijn aangebracht. Dat
kan erop wijzen dat dit foedraal ook een Bergse
oorsprong heeft. Het foedraal zal samen met de
keten worden geëxposeerd.
Een ander argument voor de veronderstelling
dat de ringkraag in Bergen op Zoom gemaakt
kan zijn, is te vinden in de entourage van de
opdrachtgever Cornelis van Bergen. Cornelis
was tot 1544 prins-bisschop van Luik en ves
tigde zich in dat jaar weer in Zevenbergen. De
titel heer van Zevenbergen had hij verworven
van zijn vader. Cornelis was directe familie van
de markiezen van Bergen op Zoom; hij was de
kleinzoon van Jan II van Glymes. Het is niet
onlogisch dat hij voor de vervaardiging van de
ringkraag de zilversmid inschakelde die ook
voor zijn Bergse familie werkte. In de rekenin
gen van de markies Antoon van Glymes, zijn
weduwe Jacqueline de Croy en zijn opvolgers
Jan IV van Glymes en Maria van Lannoy komen
vooral de namen naar voren van de zilversme
den Jacob Mattheusz en diens zoon Jan Ja-
cobsz Uyten Corensack. De eerste woonde in
het huis Den Luypaert in de Lievevrouwestraat,
de tweede in het huis Den Corensack in dezelfde
straat. Laat nu het meesterteken erg veel lijken
op een koren- of graanzak!
Draaginsigne Sint-Jorisgilde5
In het prestigieuze museum Il Bargello in Flo
rence wordt een verguld zilveren plaquette
(draaginsigne) bewaard dat gemaakt is in op
dracht van, of speciaal voor het Sint-Jorisgilde
van Bergen op Zoom. Het centrale deel van
Afb. 4. De ringkraag van het Sint Jorisgilde van Zevenbergen, collectie Rijksmuseum, Amsterdam.
De Waterschans 1 - 2017
38
