dit fraaie stuk toont ons een afbeelding van de
arm van Sint Joris die de draak neersteekt. Dit
centrale deel wordt vastgehouden door twee
wildemannen die de wapens van de stad en van
de markies dragen. Het stuk dateert uit het
midden van de zestiende eeuw. Het is de oud
ste voorstelling van de wildemannen. Mogelijk
is het stuk gemaakt in 1534, toen de stad het
voetbooggilde van Sint Joris extra geld gaf om
op het toernooi in Mechelen goed voorde dag
te komen. Het kan echter ook gemaakt zijn bij
gelegenheid van de inhuldiging van markies Jan
IV van Bergen in 1550. Het stuk is wellicht ge
maakt door zilversmid Michiel Stranghe, die lid
van dit Sint-Jorisgilde was. Hij kreeg in de jaren
vijftig van de zestiende eeuw enkele malen extra
geld van de markiezin Maria van Lannoy.6
Visschep Verlinden
In de tentoonstelling en in het boek wordt ook
aandacht besteed aan een visschep die in 1840
gemaakt is door de Steenbergse zilversmid J.
A.G. Verlinden.
De oudste visscheppen dateren uit de eerste
helft van de achttiende eeuw. De vorm is afge-
stemd op rechtshandigen: een opstaand randje
aan de rechterkant verhindert dat de vis van het
vlakke of bijna vlakke blad schuift. De schep is
opengewerkt om het vocht door te laten.
J.A.G. Verlinden was getrouwd met Joanna
Coetermans, afkomstig uit een familie met vele
generaties zilversmeden in Antwerpen en Ber
gen op Zoom. In 1853 verhuisde Verlinden naar
Bergen op Zoom en werd exploitant van het kof
fiehuis St. Antoine in de Lievevrouwestraat. In
Bergen op Zoom heeft hij niet meer als zilver
smid gewerkt.
Aantrekkelijke prijs voor leden van de Kring
Het boek is geschreven door Jean-Pierre van
Rijen en Cees Vanwesenbeeck. De fotografie en
de vormgeving is van Albertine Dijkema. Het is
een uitgave van de Stichting Bergen op Zilver.
Dankzij de goede samenwerking tussen het
bestuur van de Stichting Bergen op Zilver en het
bestuur van de Geschiedkundige Kring kunnen
de leden van de Kring dit boek via voorinteke
ning aanschaffen voor de aantrekkelijke prijs
van 35 (winkelprijs 49,95). Gebruik hiervoor
de bon in dit blad.
Noten
Afb. 6. Visschep, J.Verlinden 1840, particuliere collectie.
1 C.J.F. Slootmans, Paas en Koudemarkten te Bergen op Zoom
1365-1565, Tilburg 1985, pp. 318-336; W.H.Th. Knippenberg,
"Zilver en zilversmeden te Bergen op Zoom" in: De Water
schans 1 (1968-1969), pp. 84-87.
2 West-Brabants Archief, BoZ, SA 3022.
3 J. Kleyntjens en C. Slootmans, Hervorming te Bergen-op-Zoom,
hare ontwikkeling en vestiging in de 16e eeuw, Bergen op Zoom
1933, p.43.
4 W.A. van Ham, Wapens en vlaggen van Noord-Brabant, Zutphen
1986, p. 77.
5. Bij het ter perse gaan van deze Waterschans was nog niet dui
delijk of het draaginsigne in de tentoonstelling te zien zal zijn.
6 West-Brabants Archief, BoZ, BA, ARR 657 (1550), p.104.
Afb. 5. Het draaginsigne van het Bergse Sint-Jorisgilde, collectie
Museo Nazionale del Bargello, Florence, foto Bram de Klerck.
39
De Waterschans 1 - 2017
