"ll
U/4
Amsterdamse School toen aL weer bijna voorbij
was, houdt mede verband met het overlijden van
de grote inspirator, architect Michel de Klerk.
De daarop volgende tweede periode kenmerkte
zich door verspreiding en nabootsing in de
provincie in een meer sobere vorm. Invloeden
van de internationale Art Decostijl en de Nieuwe
Zakelijkheid zijn waarneembaar.
Stijlkenmerken
Welke kenmerken vertoont nu de Amsterdamse
SchoolOp de eerste plaats dient gezegd te
worden dat de architecten ieder voor zich een
uiterst individuaListische manier van bouwen
hadden. Daarom spreekt men Liever van een
school dan van een stijl. Gemeenschappelijk
was in de beginperiode wel hun afwijzen van de
functionalistische architectuur. Ze wilden zich
afzetten tegen stromingen als De Stijl en vooral
De nieuwe Zakelijkheid, waarvan de architecten
meenden dat een zo functioneel mogelijk ont
werp vanzelf schoonheid zou opleveren. In plaats
van dit rationalisme: het tonen van de construc
tie, en de materialen waaruit een bouwwerk
bestond - zoaLs beton, staaL en gLas - wensten
de aanhangers van de Amsterdamse School
juist een persoonlijk accent, met een voorliefde
voor hout en baksteen. De gevel kreeg daarbij
veel aandacht. Constructie en functie werden
vaak ondergeschikt gemaakt aan het bakstenen
omhulsel. Tegenstanders van deze bouw-
richting spraken dan ook wel eens smalend van
parade-, of ook wel schortjes-architectuur.
Hun beeldtaal was voortgekomen uit de Art
Nouveau en de Duits-Oostenrijkse Wiener
Sezession. Organische vormen uit de natuur
kregen in deze stijl architectonische nabootsing.
Men sprak weL eens van: "...de Nederlandse
uiting van het internationale expressionisme...".
Dit aLLes Leidt tot de volgende stijlkenmerken, die
ik bij voorkeur wiL iLLustreren met afbeeLdingen
van schooLgebouwen van die tijd uit Amsterdam,
en weL om twee redenen.
Ten eerste is een stijLbeschrijving door diverse
auteurs aL erg vaak gedaan met overbekende
voorbeeLden uit Amsterdam zoaLs het Scheep
vaarthuis en vooraL het woningenbLok Het Schip
van MicheL de KLerk in de Spaardammerbuurt.
Ten tweede zijn in die tijd in Amsterdam een
dertigtal schoLen in die stijL gebouwd. En daar ik
juist de stijLkenmerken van het Bergse schooL
gebouw wiL toetsen aan die van de Amsterdamse
schooL, Ligt het toch meer voor de hand om dan
juist schooLgebouwen ter vergeLijking te nemen.
Tv"-
pi I ;i - i- -
het Mottertyceum. Foto: auteur.
Afb. 15. Het decoratief gebruik van dakpannen op het Moller-
lyceum. De vensters gaan ononderbroken de hoek om.
Foto auteur.
65
De Waterschans 2 - 2017
