Franse Tuin
Markiezenhof, eerste verdieping
Grote
Binnenplaats
Bouwkundige aspecten
Een ander aspect dat voor de positionering van
zelfstandige appartementen een aanwijzing kan
geven, is de aanwezigheid en plaats van toilet
ruimten en stookplaatsen. Voor de hand liggend
is dat elk appartement over een eigen toiletruim
te beschikte. Twee toiletten voor één apparte
ment is niet voor de hand liggend; een apparte
ment zonder toilet lijkt evenmin een optie.
Uit de nu beschikbare en bij de restauratie op
getekende gegevens blijkt dat er twee toiletten
op de eerste verdieping van de Tuinvleugel wa
ren, één bij de chambre of het comptoir van de
heer en één bij het satet of de garderobe aan de
zuidkant van het vertrek dat tegenwoordig de
Theodoorkamer genoemd wordt (afb. 2). Ook
waren er twee toiletten op de eerste verdieping
van de vleugel aan de zuidzijde van de Kleine
Binnenplaats. De twee toiletruimten op de eer
ste verdieping van de Tuinvleugel lijken de door
Ad gedachte invulling te ondersteunen. In al
deze vertrekken zijn stookplaatsen aanwezig
geweest.
Daarnaast is het zinvol om, met inachtneming
van de verschillende visies, de historische bron
nen nader te bezien. In een rekening van de
bouw van het hof staat dat de "cameren" boven
de Hofzaal met eiken wagenschot betimmerd
werden.6 Dat betekent dus dat er op de plaats
van de huidige Blauwe Zaal niet één zaal was,
maar tenminste twee vertrekken. Nu weten we
uit andere bronnen dat er boven de Hofzaal een
vergaderzaal lag. Gaan we beide gegevens com
bineren, dan zou de huidige Blauwe Zaal door
een wand in tweeën gedeeld geweest kunnen
zijn. Het vijf traveeën diepe gedeelte aan de zij
de van de Steenbergsestraat waar de traptoren
toegang toe gaf, kan de zaal zijn geweest en het
andere, twee traveeën diepe gedeelte kan dan
als antichambre gediend hebben. Tezamen met
het vertrek boven de eetkamer, de chambre van
Afb. 2. Gedeelte van de eerste verdieping van het Markiezenhof. De appartementen zijn met afzonderlijke kteuren aangegeven;
1: bovenzaal; 2: antichambre van de heer; 3: chambre van de heer; 4: chambre van de vrouwe; 5: antichambre van de vrouwe; 6.
garderobe van de vrouwe; 7: antichambre van de dochter; 8: chambre van de dochter; 9 en 10: appartement van de secretaris;
11 en 12: appartement voor een gast; rood: toiletruimten. West-Brabants Archief, tekeningen Markiezenhof. Bewerkt door de
auteur.
De Waterschans 3 - 2017
116
