fortbebouwing in de zeventiende eeuw bestaan,
ligt het voor de hand om aan te nemen dat de
plattegronden in het Nationaal Archief de oor
spronkelijke situatie in of kort na 1628 weerge
ven. Ook de Waterschans, hoewel veel eerder
aangelegd (in 1584), vertoonde min of meer
dezelfde opzet. Dat werd in juli 2017 vastgesteld
tijdens archeologisch onderzoek op de terre.
Van dit fort bestaan wel zeventiende-eeuwse
topografische voorstellingen en die tonen de
zelfde details als de tekening uit 1 751 -1 756.5
De onderlinge positie van de diverse gebouwen
en poortdoorgangen op fort De Roovere ten op
zichte van de huidige situatie werd afgeleid van
een anonieme plattegrond uit 1 748.6 Die plat-
gang tot de zogenaamde fausse-braye of onder
wal. In zijn oorspronkelijke vorm had fort De
Roovere een hoofdwal en een onderwal.
De onderwal was bedoeld om het fort met mus-
ketvuur te verdedigen en moest dus direct be
reikbaar zijn voor de soldaten. Het geschut stond
hoger, op de hoofdwal. In de loop van de acht
tiende eeuw verdwenen de onderwallen van de
forten, omdat ze als te kwetsbaar werden be
schouwd. Op fort De Roovere gebeurde dat in
1784.
De inrichting van de forten Moermont en Pins-
sen was in grote lijnen vergelijkbaar met die
van De Roovere, wat niet vreemd is, omdat de
drie forten in 1628 tegelijkertijd waren aan
gelegd. Hoewel er geen afbeeldingen van de
Afb. 4. Het keldertje met het restant van de trap, foto Ge
meentelijke Archeologische Dienst, Bergen op Zoom.
Afb. 5. De muren van het kruithuis waren nog herkenbaar als
vage lijnen in het zand, foto Gemeentelijke Archeologische
Dienst, Bergen op Zoom.
Afb. 6. De ingangspartij van het fort, met geheel links een
van de brugpijlers en rechts enkele resten van de doorgang
onder de wal, tekening Marco Vermunt. In de inzet een
luchtfoto waarop de muren zijn ingekleurd omwille van de
zichtbaarheid, foto Paul Versijp.
De Waterschans 3 - 2017
120
