basis van de symmetrie en de tekening uit
1 751 -1 756 kan de doorgang niet breder dan
1,40 meter geweest zijn.
Tenslotte is er nog een sleuf gegraven aan de
grachtzijde van de ingang. Op een diepte van
2,50 meter werd een bakstenen pijler van de
houten brug gevonden. Het was er maar één
in een serie van waarschijnlijk enkele tiental
len, die nog onder de grond verborgen liggen.
De pijlers waren tenminste 2 meter breed en 75
centimeter dik. De opbouw van de brug kunnen
we ons voorstellen zoals de huidige ingang van
het Ravelijn.
Het laatste onderdeel van het archeologisch
onderzoek was het blootleggen van de sortie
(uitvalspoortje) onder de noordelijke wal van het
fort, eveneens in april 2010. Het ging relatief
gemakkelijk, omdat de resten maar 40-50 cen
timeter onder het gras lagen. De sortie bestond
ooit uit een gemetselde tunnel met een tonge
welf. Toen de wallen van het fort in 1784 voor de
helft afgegraven werden, verloor de gang zijn
functie omdat de wal ter plaatse verdween. De
sortie werd toen gesloopt.
De twee parallelle muren waren ruim 19 meter
lang en elk 90 centimeter dik en aan de buiten
kant voorzien van twee steunberen. De door
gang was inwendig 2,21 meter breed. Ook hier
waren de kopse uiteinden van de muren met
schuine lagen ijsselstenen bekleed. In de door
gang bevonden zich twee fragmenten van vloe
ren, bestaande uit kleine steentjes op hun kant.
Die markeerden waarschijnlijk de plaatsen
waar deuren bevestigd waren. Voor de rest had
de gang een bodem van zand.8
Losse vondsten
Tijdens de opgraving werden er verschillende
kuilen gevonden die behalve puin ook aarde
werk, metaal en glas bevatten. Meestal ging het
om kleine inspittingen of kuiltjes waarin de ge
bruikers van het fort hun afval in kwijt konden.
Omdat een groot deel van de leeflaag op het fort
verploegd is en dus vermengd met de akker,
is het niet verwonderlijk dat fort De Roovere
jarenlang een favoriete plek is geweest van
amateur-detectorzoekers. Behalve de goedwil-
lenden, die hun collectie met enthousiasme
hebben laten zien en er zelfs inventarislijsten
van hebben bijgehouden, waren er helaas ook
veel kwaadwillenden, die alleen zochten voor
geldelijk gewin. Zelfs tijdens de restauratie van
het fort kwamen er van heinde en verre mensen
met metaaldetectoren, terwijl het zoeken naar
en het uitgraven van vondsten op een rijksmo
nument eigenlijk verboden is.
Er werden in de zuidwestelijke hoek van het fort
twee kleine kuilen gevonden die een vulling van
beer hadden. Waarschijnlijk werd de inhoud van
de volle toiletten, of secreten bij de kazernes
regelmatig geleegd en ter plekke begraven,
zo ver mogelijk van de gebouwen vandaan. Uit
deze kuilen kwamen onder meer een aantal
vuurketsen, die in de geweren gemonteerd wer
den, enkele uniformknopen, een kaarsenhouder
en grote hoeveelheden fragmenten van tabaks-
van granaten, gevonden bij het kruithuis. De Afb. 11. De veegpot uit het keldertje, foto Gemeentetijke Archeologische Dienst, Bergen
op Zoom.
125 De Waterschans 3 - 2017
