Verraad
Op 21 juli 1943 werd een deel van de groep van
ir. A.J.L. Juten gearresteerd. Verraad van Anton
van der Waals lag daaraan ten grondslag.20 Sa
men met Juten werden onder anderen gearres
teerd: Jan Dercks, W. Kunzel, Fr. Marits,
J. W. Weijt, George Monté, M. Huijsman, A. Ver
palen en mejuffrouw M. Proost, allen uit Bergen
op Zoom; verder J. Vlamings uit Dinteloord,
M. Delhez uit Steenbergen, mejuffrouw L. van
der Eist, A. de Gruyter uit Roosendaal en
W. Hoogendoorn en Van Tuil. Naast hen werden
er nog veertien mensen gearresteerd, maar zij
werden na kortere of langere tijd vrijgelaten.
Allen werden in de strafgevangenis van Haaren
gevangengezet. Na deze arrestaties moest al
les wat de argwaan van de Duitsers zou kunnen
opwekken of verwijzing kunnen zijn naar hen
die niet opgepakt waren zoveel mogelijk ver
dwijnen.
Gecompromitteerde personen moesten zich
schuilhouden. Vooral in de gevangenpoort la
gen een aantal bezwarende materialen zoals de
seinsleutel, onderdelen van het zendapparaat,
alsmede de zelfgemaakte armbanden met het
opschrift Strassenerlaubniss. Door PJ. de Neef,
agent van politie te Bergen op Zoom, werden,
terwijl beneden in het gebouw de Duitsers de
wacht hielden, in samenwerking met een ver
trouwd timmerman herstelwerkzaamheden
geënsceneerd aan de door de Duitsers gefor
ceerde deuren en tijdens dat werk werd het
nodige uit het gebouw gehaald. Maar niet alleen
moest worden opgeruimd, de zaak moest ook
weer opnieuw op poten worden gezet. Er moest
een opvolger voor Juten worden gezocht.
Deze werd gevonden in de persoon van de heer
W.C. Dekker. Tevens richtte men zich nu volledig
op de eigenlijke Ordedienst-taak, namelijk de
ordehandhaving bij de bevrijding. Dit hield in dat
allerlei groepen ophielden te bestaan. Wel heeft
men geprobeerd de radiogroep in stand te hou
den. "Ook de politiegroep is na de arrestatie
van haar commandant Jan Dercks op 21 juli
intact gebleven. Eerst heeft Piet van Lammeren,
de eerste commandant, de leiding weer op zich
genomen om die kort daarna over te geven aan
Lutske, dienstplichtig sergeant van de kustartil-
lerie, afkomstig uit den Helder, maar toen ter
tijde woonachtig in Lepelstraat."21
In dit klimaat van opbouwen en plannen begon
het bij de mannen van de Zesde Colonne en
aanverwante geesten natuurlijk te kriebelen.
Al spoedig vonden de eerste sabotagedaden
plaats. "Cor Wagtho en Toon Juten maakten sa
men een plan om, gezamenlijk met Dick van der
Stel uit Tholen, binnen te dringen in de school
te Tholen aan de Dalemse straat, waar de Duit
sers de in mei 1942 afgeperste radiotoestellen
hadden opgeslagen. Met twee revolvers, een
van Piet van Lammeren uit Halsteren en een
van Lutske uit Lepelstraat, togen Cor en Toon
voor een paar dagen naar Tholen, waar ze de
situatie opnamen. De avond van 29 oktober
1943 trokken ze gedrieën naar de school. Ach
terlangs wisten ze over muren en gangen op de
binnenplaatsjes te komen en zo lukte het hen
om via een raam binnen te dringen. De deur van
het berglokaal werd geforceerd en toen ging het
erom om wat bruikbaars te vinden. Dat moest
allereerst een radiotoestel zijn voor het buiten
huisje. Daarnaast de daarvoor nodige accu's.
Verder een klein Philips wisselstroomtoestel,
dat meegenomen kon worden wanneer men
ergens was waar stroom beschikbaar was. Dan
nog zo mogelijk een paar toestellen, die later
verruild zouden kunnen worden voor andere
gewenste zaken. Dat alles bleek inderdaad te
vinden te zijn. De eerste kraak was gelukt
en van dat ogenblik af kon geregeld naar de ra
dio worden geluisterd, al bleken de accu's hun
beste dagen lang gehad te hebben."22
Overige activiteiten
Ook heeft de politiegroep nog geprobeerd een
alarmgroep op te zetten, om zo de Bergen op
Zoomse bevolking wat bescherming te brengen,
maar dit is niet van de grond gekomen. Tevens
werd een inbraak in het patronaatsgebouw ge
pland, werden wapens van de Duitsers gestolen
in de Duitse vermaakstenten als "Modern" en
"Luxor foyer" en werd op 4 januari de loods in
brand gestoken waar de Duitsers de bruikbare
radiotoestellen hadden opgeslagen om later
naar Duitsland te worden gebracht. Ook hielpen
ze bij een geslaagde overval op het gemeente
huis in Etten en bij de mislukte overval op het
distributiekantoor in Bergen op Zoom. Deze
politiegroep is ook nog eens als concurrent van
de Duitsers opgetreden ter afschrikking van een
onderduiker.
Dit zat zo. "Bij de familie Van Lammeren had
zich in het najaar van 1943 een "onderduiker"
De Waterschans 3 - 2017
136
