Een schenking door markies
Antonius van Bergen.
Een analyse van de diplomatieke gift voor
een glas-in-loodraam aan de pastoor van
Roosendaal in 1538/1539
ii\~V^*7 y*r'\
Bart van Eekelen
De markies van Bergen op Zoom heeft in het jaar 1538/1539 een schenking gedaan aan de toenma
lige pastoor van Roosendaal, zo staat in een bewaard gebleven rekeningpost.1 De schenking blijkt
een betaling voor een glas-in-loodraam te zijn geweest. In dit artikel wordt aan de hand van de
tekst van de rekeningpost bekeken wat de aanleiding was van de schenking, wie de ontvanger van
het geschenk was, wat de relatie was tussen de schenker en ontvanger, hoe het venster eruitge-
zien kan hebben en waar het precies terechtkwam. Door de schenking in de context van de tijd te
plaatsen, kunnen aannames worden gedaan over de vorm, plaats en aanleiding van het geschenk.
Rekeningpost
In het jaar 1538/1539 was door de markies van
Bergen op Zoom, op aanraden van de stadhouder
en rentmeester van Bergen op Zoom, een be
taling gedaan aan de pastoor van Roosendaal
voor een glas-in-loodvenster. Een rekeningpost
uit het archief van de rentmeester geeft te lezen:
Transcriptie: "Item b[e]t[aelt] by adtvyse Des
stadthouders e[nde]/Des Rentmeesters van
mijns ge[nadigen] h[eeren] weege[n]/De[n] pas-
toir van Rosendale van eene[n] gelase/Dwelck
hy met zyn ge[nadigen] wapene In zyn/huysinge
te Rosendale hadde doe[n] stelle[n] - III k[a]
r[olusgulden]".2
Vertaling: "Idem betaald op advies van de stad
houder en van de rentmeester namens mijn ge
nadige heer aan de pastoor van Roosendaal voor
een glas hetwelk hij [de pastoor] met het wapen
van zijn genade in zijn huis te Roosendaal had
laten plaatsen - 3 karolusgulden".
Mijns genadigen heeren
De betaling was gedaan namens de genadige
heer, dat was de markies van Bergen op Zoom.
Destijds was dat Antonius of Antoon van Glymes
(1500-1541), ook (Van) Bergen genoemd. De ge
noemde stadhouder (opzichter van de lenen
tevens hoofd van de Raad en Rekenkamer) was
mogelijk Cornelis Bogaert (Bogart, 1529-1538),
Afb. 1. Rekeningpost uit 1538/1539 betreffende de betaling voor een "getase". West-Brabants Archief, Archief Raad en Rekenka
mer, beeld auteur.
163 De Waterschans 4 - 2017