belrol was wel toegestaan, maar als er sterke
drank of wijn uit een schip geladen moest wor
den, dan was het betreffende gildelid "onvrij" en
daardoor niet gerechtigd mee te doen aan het
dobbelspel om het werk te krijgen.13 Het los
sen van bier en wijn was voorbehouden aan de
bierkruiers, respectievelijk de wijnwerkers. Als
je tevens wijnwerker was, mocht je daarom niet
als lid van het arbeidersgilde het werk proberen
binnen te halen.
Het Bergse Cordewagecruyersambacht was
vergelijkbaar met de zakkendragersgilden in an
dere steden. Die waren bekend in Amsterdam,
Amersfoort, Nijmegen, Rotterdam, Schiedam
en vele andere plaatsen, vooral in plaatsen met
een haven waar schepen gelost en geladen
moesten worden. Ook in deze genoemde plaat
sen werd er gedobbeld (ook daar smakken ge
noemd) om te bepalen wie de vracht mocht los
sen en bezorgen. Van het zakkendragersgilde in
Amersfoort is een mooi wandbord bewaard met
daarop een spreuk die de methode van het ver
delen van het werk goed weergeeft.
De namen van de bestuursleden op de kom
Op de gildekom zijn zes namen aangebracht:
een van de deken, vier van de gezworenen en
een van de gildeknecht. In het archief van de
stadssecretarie van Bergen op Zoom worden
registers met namen van de gildebesturen be
waard. De namen in het register van de bestuur
ders van het arbeidersgilde van 1746 komen
overeen met die op de kom, zij het hier en daar
in een andere spelling:
Deken: Adriaan Laur: Kruijt
Gezworene: Marijnis Muijters, Philip Adamse
Piccaer, Zacharias Mulders en Jacobus van der
Schilde.
De samenstelling van het bestuur was in 1745
en 1747 en de jaren daaropvolgend anders dan
in het vermelde jaar 1746. Daardoor is de date
ring van de kom op exact 1746 te stellen.
In de archieven (doop-, trouw- en begraafre-
gisters en notariële akten) zijn de namen van
deze bestuursleden en van de gildeknaap terug
te vinden. Zoals ook bij andere beroepsgroepen
vaak voorkomt, zien we hier verschillende fa
milierelaties. Zo was Philip Adamse Pikaar (of
Pekar) getrouwd met Kornelia Brecht. Maar ook
de familie Muyters was verwant aan de familie
Afb. 10. Kwitantie voor Cornelis Brecht, knaap van het gilde,
1746; wat opvalt is de "Bergse" verschrijving van de naam van
het gilde. Collectie West-Brabants Archief, foto Cees Vanwe-
senbeeck.
ltrrï_uiHFii)fcu.iiiiC]Jiï Ghjumd Ciinutonu n Caviln
Wij Si rpi Min it DU t.i i q. .Srunrrs aam crioxh I vstia
Wil ilULJ K0H44 Beöt, rot »T cttn Pjjapr.(hr,
Uf:<>111.1)1 jii.s n'OïDFN srjhT. MLSscnrsThuis (■iihhii:
Afb. 11. Bord van het zakkendragersgilde van Amersfoort,
foto De Stad Amersfoort, 2007. De spreuk luidt:
"Het zakkendragersgild, genaamd Christoffels Gasten,
Wij slepen hier om geld, scheeps aangekomen lasten,
Wie hulp noodig heeft, die zoekt geen paardenkracht
De goederen worden best, door menschen thuis gebracht."
189
De Waterschans 4 - 2017
