■Hm 1 vïï "Si- - -
De gildebesturen kwamen geregeld bijeen om
gildezaken te bespreken. Soms om zaken te
doen, soms om uitspraak in onderlinge geschil
len te doen. Deze uitspraken of besluiten noemt
men morgenspraken. Zo kon de kom gebruikt
worden om de mooie momenten in het gilde te
vieren. Brandewijn erin en toasten maar.
Er is nog een mogelijkheid voor een heel andere
functie, namelijk om de kom te gebruiken bij
het dobbelen of smakken. Ook bij het zakken
dragersgilde van Schiedam gebruikte men een
kom bij het dobbelen, zij het dat die van tin was
en geen oren had.
Noten
De kom van Zacharias van Dalen heeft echter
geen gebruikssporen, waardoor het minder
waarschijnlijk is dat hij voor het dobbelen ge
bruikt zal zijn. Mogelijk kan de kom gebruikt
zijn bij het ophalen van de stembriefjes, wan
neer de leden van het gilde samenkwamen om
nieuwe bestuursleden voor te dragen. Of was
het soms oorspronkelijk een kom met een dek
sel, bedoeld om iets lekkers in op te dienen?
Dat de kom bewaard is gebleven, mag al een
klein wonder zijn. Hij is één jaar voor het beleg
van 1747 gemaakt. Na de inname van de stad
plunderden de soldaten van het Franse leger
de huizen in de stad. Gouden en zilveren voor
werpen, geld en kostbaarheden werden buit
gemaakt. Hoe het komt dat de gildekom aan
de plunderaars is ontkomen, zal een raadsel
blijven. Hadden de soldaten geen interesse voor
het schamele gildehuisje aan het Spui?
Afb. 13. Kom van het zakkendragersgilde van Schiedam, met
dobbelstenen, foto familie Holleman.
1 Jan Weyts, "De Luypaert, Fortuinstraat 10", in: De Waterschans
38 (2008) nr.3, p. 6.
2 WBA (West-Brabants Archief), NA 562, akte 23 april 1744.
3 Jean-Pierre van Rijen en Cees Vanwesenbeeck, Zilver in en
rond Bergen op Zoom, Bergen op Zoom 2017, p. 251.
4 Zilver in en rond Bergen op Zoom, p. 115 e.v.
5 A.C. Beeling, Nederlands zilver 1600-1813, III, Leeuwarden
1986, p. 286.
6 Zilver in en rond Bergen op Zoom, p. 40.
7 W.A. van Ham, Inventaris van het archief van de secretarie 1397
1810, Bergen op Zoom 2000, p. 337.
8 WBA, Archief Secretarie Bergen op Zoom (hierna SA genoemd),
inv. nr. 3049, artikel 1.
9 WBA, SA BoZ, 3049, additie op de keur 24 augustus 1630.
10 WBA, SA BoZ 3049 en SA 3009.
11 WBA, SA BoZ 3050.
12 WBA, SA 3050.
13 WBA, NA BoZ 683, akte 14, 19 juni 1764.
14 WBA, NA BoZ 539, akte 629, 29 november 1742.
15 WBA, NA BoZ 379, akte 32, 16 maart 1727.
16 WBA, NA BoZ 546, akte 915, 3 januari 1749 en NA BoZ 546,
akte 949, 1 1 mei 1749.
17 WBA, NA BoZ 450, akte 37, 24 december 1737 en NA BoZ 571,
akte 17, 17 november 1742.
191
De Waterschans 4 - 2017
