De wonderbaarlijke
Maria van Halle als schakel tussen
aartsbisschop Willem van Bergen
en hoogleraar Justus Lipsius
Bart van Eekelen
De hooggeleerde Justus Lipsius, een van de meest vermaarde geleerden van zijn tijd, droeg zijn
boek Diva Virgo Hallensis (De Heilige Maagd van Halle) op aan aartsbisschop Willem van Bergen-
Grimbergen. Deze was een telg van een zijtak van de heerlijke familie van Bergen (op Zoom). Een
persoonlijke brief getuigt van Willems dankbaarheid en van het belang van het werk van Lipsius.
Ook laat de brief zien hoe men de authenticiteit van geloofsuitingen en van het boek waarborgde.
Met behulp van deze brief wordt in dit artikel bekeken hoe de schrijver en de bisschop elkaar hiel
pen en waarom beiden de ander nodig hadden.
Willem van Bergen
Willem van Bergen-Grimbergen (Antwerpen
1551-Kamerijk 25/27 april 1609), in het Frans
Guillaume de Berghes en in het Latijn Guillel-
mus de Berghis of Guilielmus de Berges, was
heer van Grimbergen. Hij behoorde tot het huis
Van Bergen of De Berghes, een zijtak van de
familie Van Glymes, heren van Bergen op Zoom.
De stamvader van deze tak was Filips van Ber
gen, broer van Jan II metten Lippen, heer van
Bergen op Zoom. Via hem is de helft van de
heerlijkheid Grimbergen vererfd in de familie
van Glymes. Leden van deze tak waren heer,
later graaf en weer later prins van Grimbergen,
omdat zij tot in de achttiende eeuw de helft van
die heerlijkheid bezaten.1 Willem van Bergen
was de zoon van Ferry van Glymes, heer van
Grimbergen, en Anne de Stercke. Zijn invloed en
nalatenschap zijn te danken aan zijn werkzame
leven ten dienste van de katholieke kerk.
Na gestudeerd te hebben in onder meer Leu
ven, Padua en Rome en het behalen van het
doctoraat in de beide rechtenstudies, had Wil
lem een vruchtbare carrière binnen de katho
lieke kerk. Door paus Gregorius XIII (Bologna 7
januari 1502-Vaticaanstad 10 april 1585, pontifi
caat 1572-1585) werd hij benoemd tot huispre
laat. Later werd hij naar Luik gestuurd, waar hij
eerst kanunnik werd en later deken van het Sint
Lambertuskapittel van de Luikse kathedraal.2 In
Afb. 1. Portret van Willem van Bergen, ets en gravure, Jan Bap
tist Jongelinck, circa 1710-1725. Collectie Rijksprentenkabiet.
71a.-- re Jihvir. 7>. 7>.
t' uiffcóU
■ytrrj if
rJTTVLVT
De Waterschans 1 - 2018
8