1596 werd hij door koning FiLips II (1527-1598)
benoemd tot bisschop van Antwerpen. In 1597
werd deze benoeming bekrachtigd door de paus
en in 1598 werd hij geconsacreerd. Drie dagen
daarvoor was hij echter gekozen tot aartsbis
schop van Kamerijk (Cambrai) en daarom ver
liet hij (uiteindelijk pas in 1601) Antwerpen. Hij
was de derde bisschop van Antwerpen van 1596
tot 1601 en de vierde aartsbisschop van Kame
rijk van 1601 tot zijn overlijden in 1609. Het was
in de functie van aartsbisschop dat hij in contact
kwam met Justus Lipsius.
Justus Lipsius en de Maria van Halle
Justus Lipsius (Overijsse 18 oktober 1547-Leu-
ven 23 maart 1606), in het Nederlands Jodocus
of Joost Lips, heeft op diverse plaatsen en in
diverse functies gewerkt, onder meer als hoog
leraar. Als humanist en expert in klassieke talen
gebruikte hij een gelatiniseerde versie van zijn
naam, zoals dat toen in geleerde kringen ge
bruikelijk was: Justus Lipsius. Niet alleen heeft
hij veel gepubliceerd, ook heeft hij een aanzien
lijke briefcorrespondentie nagelaten. Lipsius
was hoogleraar in Jena, vervolgens hoogleraar
aan de Leidse universiteit en vier termijnen
rector magnificus daarvan en was later hoogle
raar aan de universiteit van Leuven (afb. 2, 3).
Op 14 december 1595 werd Lipsius aangesteld
als koninklijk geschiedschrijver van koning Fi-
lips II. Ook was hij geschiedschrijver in dienst
van aartshertog Albrecht van Oostenrijk (1559
1621, landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden
1595-1598). In verband met de godsdienstige
troebeLen in die tijd is hij van geLoof veranderd
en heeft hij zich aangepast aan de LokaLe ge
bruiken: in Keulen werd hij jezuïet (Rooms-Ka-
tholiek), in Rome was Lipsius ook Rooms-Ka-
tholiek, in Jena Luthers, in Leiden calvinistisch
en in Leuven weer Rooms-Katholiek.
Toen hij in 1591 naar de Leuvense universiteit
ging, hing hij weer het katholieke geloof aan.
Hij kwam in nauw contact met Jezuïeten en de
landvoogden Albrecht en Isabella en hij ging
zich met hun steun inzetten voor de katholieke
kerk.3 Hij ontwikkelde een voorliefde voor de
Afb. 3. Standbeeld van Justus Lipsius in Leuven. Foto auteur,
2017.
Afb. 2. Portret van Justus Lipsius, postuum schilderij door
onbekende kunstenaar,1609. Collectie Universiteitsbiblio
theek Leiden.
9
De Waterschans 1 - 2018
