destijds directielid van Philip Morris Bergen
op Zoom.32 Geschiedenisleraar Jan Sanders,
steunpilaar van het culturele leven in Bergen
op Zoom, in het bijzonder van de Vastenavond
en het museum, ging regelmatig namens het
Markiezenhof naar veilingen.33 Met "Olthuys"
wordt Henk Olthuysen bedoeld, schilderijen
restaurator in Huijbergen, die vaak voor het
Markiezenhof heeft gewerkt. Saillant detail
is dat René niet over "Schoeff" spreekt, maar
over "Schaeff". Uit het vervolg van de brief blijkt
waarom directeur René Bastiaanse niet zelf
met Dumoulin naar de veiling bij Sotheby's is
gegaan: hij moest op die dag naar de Rijksdienst
Beeldende Kunst om daar meubelen uit te zoe
ken voor het museum.34
"Hoe komt dit nu in Bergen op Zoom?" vroeg
Jeroen Giltaij zich af. Mijn reconstructie van de
gebeurtenissen is als volgt. Het veilinghuis, op
zoek naar potentiële bieders, heeft het museum
getipt dat er een schilderij geveild zou worden
dat interessant was voor Bergen op Zoom. Om
het hoge bedrag op te kunnen brengen, heeft
René Bastiaanse de hulp ingeroepen van een
sponsor: Philip Morris. Dat was in dit speciale
geval de juiste sponsor, omdat het schilderij uit
een collectie kwam die door een tabakshande
laar (Butot) bijeen was gebracht. Jan Sanders
was bij een en ander behulpzaam. Na de aan
koop op 16 november 1993 is het schilderij naar
Olthuysen gegaan voor restauratie en het zal
in januari of februari 1994 terug zijn gekomen
naar het museum. Ondertussen was tezelf
dertijd, in januari 1994, het legaat Weggeman
bij het museum binnengekomen, waarin zich
onder meer enkele zeventiende-eeuwse schil
derijen bevonden. Dat verklaart waarom de ver
werving van het schilderij van Schoeff later met
dit legaat werd geassocieerd.
In raadselachtige radiostilte
Na de restauratie van Olthuysen is het prachtige
landschapje hoogstwaarschijnlijk rechtstreeks
naar de kamer van de directeur gegaan en daar
ter decoratie opgehangen. Daarna is er een
voor mij onbegrijpelijke radiostilte ingetreden.
Er is verder niets met het schilderij gedaan, de
aankoop is niet in de publiciteit gebracht en het
stuk is nooit in het museum tentoongesteld, ik
heb daar althans niets van kunnen terugvinden.
De eerste en de enige keer dat het landschapje
aan de bezoekers is gepresenteerd, was in bo
vengenoemde tentoonstelling Schatten uit het
depot, die ik twintig jaar later zelf heb ingericht.
Ook is het stuk niet geregistreerd, althans niet
direct bij binnenkomst. Kennelijk is dat pas veel
olieverf op paneel, Johannes Schoeff 1643, Afb. 15. Landschap met laagland en heuvel (Riviergezicht), olieverf op paneel, Johannes
Schoeff 1631, collectie Rijksmuseum.
125
De Waterschans 3 - 2018
