e v 11 e i
^L-cnt öon-strlJinü
lllurlóf jtiflt
rinü
Voor die tijd was dat niet verwonderlijk, met
onder hen een ingenieur tevens leraar aan de
Rijks HBS, een architect, de directeur van de
GemeenteTeekenschool, de directeur van de
HandeLsschooL, de gemeentearchivaris, een
oud-archivaris en nog twee leraren aan de Rijks
HBS. Als om dit te onderstrepen valt in het
"Jaarverslag 1 april 1932-1 april 1933" van het
Gemeentelijk Museum (dat toen juist verhuisd
was naar de Gevangenpoort) te lezen: "Verschil
lende groepen van intellectuelen en ook niet-
intellectuelen hebben gedurende 11
Toen in de Algemene Jaarvergadering van 25
maart 1936 de opvolging van de secretaris aan
de orde was, meldde de voorzitter dat het be
stuur een "waardige secretaris" had gevonden
"een jonge BergenopZoomsche intellectueel".12
AL met aL is het dan ook, zeker gezien de tijd
geest, niet verwonderLijk dat "het Markiezaat"
gezien werd aLs een elitaire vereniging.
Het (gemeente)museum
Blijkens de statuten trachtte de vereniging haar
doelen te bereiken door het inrichten van een
museum, het oprichten van een bibliotheek, het
bevorderen van geschiedkundige publicaties,
het bevorderen van de restauratie van gebouwen
in stad en omgeving en "door het aanwenden
van andere wettige middelen die tot de berei
king van het doeL der vereniging bevorderlijk
zijn."13 Het inrichten van een museum werd het
hoofddoel, zoals is op te maken uit de notulen
van de oprichtingsvergadering en uit het boven
genoemd jaarverslag 1932-1933 van het mu
seum. We Lezen daarin: "De ontwikkelingsgang
van het huidige museum waarvan de oprichting
een der voornaamste doelstellingen is geweest
van den Geschiedk. Kring Alvorens daartoe
verdere stappen werden gezet trad "het Mar-
kiezaat" naar buiten met een tentoonstelling
in de trouwzaal van het stadhuis, die gehouden
werd rond Pasen 1919, van 21 tot en met 27
april (zie afb. 3). In een Latere publicatie in de
pers wordt over de tentoonsteLLing geschreven
aLs een "gebeurtenis van aanbeLang voor "het
Markiezaat" in 't aLgemeen en Bergen op Zoom
in het bijzonder." VermeLd wordt ook: "De Kring
vormt dus een band tusschen de minnaars van
het verLedene en het bestaan van den Kring is
dus waard naar voren gebracht te worden."14 De
tentoongesteLde voorwerpen (geschiedkundige
kaarten, prenten, boeken, acten, enz.) waren
in bruikLeen gegeven.15 Het spreekt voor zich
dat in het artikel flink recLame gemaakt werd
voor de hoofdpunten van het werkprogramma
van "het Markiezaat", te weten de inrichting
van een museum en van een bibLiotheek. In
een ander (heLaas niet gedocumenteerd) kran
tenartikeL vieL te Lezen dat de tentoonsteLLing
werd geopend door burgemeester HuLshof, in
aanwezigheid van een vijftigtaL genodigden en
beLangsteLLenden, onder wie wethouders, Leden
van de gemeenteraad en een vertegenwoordiger
van het miLitair gezag. De tentoonsteLLing bLeek
een succes; 800 bezoekers zouden die bezocht
hebben en er konden meer dan 100 nieuwe Le
den verweLkomd worden.16
InmiddeLs was het bestuur begonnen met het
aanLeggen van een coLLectie door het verzame
Len, cataLogiseren en beschrijven van voor de
stad interessante historische objecten. Pro
bLeem was het vinden van een geschikte huis
vesting. GeLd om die zeLf te verwerven ontbrak,
maar bij de hiervoor genoemde Paastentoon-
steLLing (in 1919) had de burgemeester de steun
van de gemeente toegezegd bij het stichten van
-M ÏL t utC |jj pïtybp I* Jill I*1 tt
10-2t-Afml 101$.
Afb. 3. Aankondiging van de Paastentoonstelling van 10-21 april
1919. Collectie West-Brabants Archief, foto Kees Klaassen.
De Waterschans 1 - 2019
12