crisis van 1930 had het bedrijf zich ontwikkeld tot dé leverancier aan de bolwerken van het Karnaval am Rhein en het carnaval in Zuid- Duitsland. Ook de export werd opnieuw opge pakt hoewel de prijzen nog laag waren. Oude relaties werden hersteld en nieuwe werden toegevoegd. De maskerindustrie kon haar pro ducten weer in het buitenland afzetten. Zij von den hun weg in Europese steden als Londen, Parijs, Brussel en Antwerpen. Maar er werd ook geleverd aan Noord- en Zuid-Amerika, India en Ceylon (Sri Lanka). In latere jaren kreeg de maskerindustrie te maken met een veranderen de politieke omgeving in Duitsland. Zo moest het Chaplin-masker na 1933 worden verwijderd omdat het te veel leek op de Führer. Disney trok de licentie voor de Mickey Mouse-maskers in omdat men geen zaken met het Duitsland van Hitler wilde doen. De kop van Haile Selas sie moest onder druk van het Ministerie van Buitenlandse Zaken uit de catalogus worden gehaald omdat deze als een belediging van een bevriend staatshoofd werd gezien. De maskerindustrie van Manebach werd hard De Gaper bij apotheken en drogisterijen Onze carnavalskoppen noemen we Gapers. Dezelfde aanduiding wordt ook gebruikt wordt voor de koppen die je soms ziet aan de gevel van een apotheek. Ze zijn net als de Bergse carnavalskoppen karikaturaal en sommige zijn zelfs carnavalesk. Apotheek-gapers zijn eigenlijk alleen in Nederland en Vlaanderen te vinden. Het is een gevarieerd gezelschap, bestaande uit kleurrijke types. We zien bij voorbeeld donkere mannen met tulbanden en gouden oorringen, narren met bellen aan hun puntmuts, politieagenten en brandweerlieden, gehelmd en gedecoreerd met gouden tressen, of ziekelijke figuren met een doek om het zere hoofd dan wel met een slaapmuts op hun kop. Roerloos voor zich uit starend, de mond wijd opengesperd, trekken ze de aandacht. Som mige zijn meelijwekkend, exotisch en myste rieus, andere werken op de lachspieren. Hun gelaatsuitdrukking is voor velerlei uitleg vat baar. Ze gapen ons aan. Als uithangteken aan de gevel van een apotheek of drogisterij moe ten ze de aandacht van de voorbijgangers trek ken. Je zou bijna zeggen: de apotheek-gaper is blikvanger van beroep.17 getroffen door de economische crisis van 1930 tot 1934. Ontslagen en korte-termijnwerk waren het gevolg. Beide bedrijven overleefden ech ter de crisis. Manebach en omringende kleine dorpjes in het Thüringer Woud zouden ook van later oorlogsgeweld gespaard blijven. Na de Tweede Wereldoorlog Na de Tweede Wereldoorlog bleek het veel moei lijker een doorstart te maken dan na de Eerste. Toch lukte het om de twee bedrijven van sluiting te redden. Door vervangende productie van zwarte houten raamblinden konden arbeidsplaatsen worden gecreëerd. Een uit Berlijn verhuisd be drijf huurde daartoe een deel het bedrijf. De Duitse nederlaag en capitulatie in 1945 leid den in eerste instantie tot een volledige stopzet ting van de maskerproductie. De Amerikanen, die als eerste Thüringen bezet hadden, hadden er geen belang bij om de productie te doen her vatten. Na de komst van militaire troepen uit de Sovjet-Unie werd Manebach in juli 1945 tot de Sovjet-bezettingszone gerekend. Met vereende krachten werd toch geprobeerd de productie op gang te brengen. Dat lukte amper. Er was een tekort aan grondstoffen en de belangrijke klan ten zaten in het Westen. Er kon dus maar be perkt worden gewerkt. Hoewel er orders waren ontbrak het aan geld en middelen. Er werd hulp gevraagd aan de burgemeester van Manebach, Afb. 14. De Gaper wordt door Fritz IUhardt uit de mal ge haald. Fotograaf onbekend. De Waterschans 1 - 2019 60

Periodieken

De Waterschans | 2019 | | pagina 60