twee mensen zien we een wapen. Op elk van de
twee splitten is vaag nog een vuurslag weerge
geven waar doorheen twee pijlen zijn gestoken.
De wapens links- en rechtsboven zijn omringd
door een smalle groene lauwerkrans. Links
zien we een wit schild met drie rode Sint-An-
dreaskruisjes, zoals boven vermeld, rechts een
Sebastiaanskruis in goud tegen een rode achter
grond.5 Of dat kruis op een rood wapenschild is
afgebeeld, of dat het zonder schild op het rode
vaandel staat, is niet goed te zien.
De banderol is zo geschilderd dat er een tekst
op lijkt te staan; deze is echter niet leesbaar.
Onder de banderol zien we links een vrouwelijke
figuur in het habijt van een middeleeuwse non.
Rechts staat een geharnaste of gewapende man
met een baret op het hoofd en een handboog in
de linker hand.
Het onderste wapen is geel met drie zwarte
lelies. Het schild is gedekt door een helm met
dekkleden in zwart en geel. De helm heeft een
zwarte lelie als helmteken.
De vuurslagen op de splitten lijken in geel of
goud te zijn uitgevoerd, de pijlen die daar door
heen zijn gestoken in wit; ze zijn niet goed
zichtbaar.
Verklaring van de symboliek
Het Sebastiaanskruis, rechts boven, is het al
gemeen gebruikelijke embleem van de Sint-
Sebastiaansgilden ofwel de handboogschutters.
Het komt weliswaar voor in verschillende kleur
combinaties, maar in goud op rood, zoals hier,
is de meest gebruikelijke.6
Het witte schild met de drie rode Sint-Andreas-
kruisjes, links boven, vormt de aanleiding tot
dit verhaal. Het was destijds gebruikelijk om in
schuttersvaandels de wapens aan te brengen
van de overheden aan wie het gilde loyaliteit
verschuldigd was. In de eerste plaats was dat
de plaatselijke overheid: het stads- of dorps
bestuur. Zoals boven opgemerkt, is onze streek
de enige in de Nederlanden met stads- en
dorpswapens met drie Sint-Andreaskruisjes in
Afb. 4. Dorpskermis, onbekende navolger van Pieter Brueghei II, zeventiende eeuw. Foto RKD.
81
De Waterschans 2 - 2019