De medaillons op de deuren van de hoofdingang van de Sint-Gertrudiskerk Bart van Eekelen Eind 2018 zijn de twee medaillons gerestaureerd die de deuren van het portaal in de toren van de Sint-Gertrudiskerk in het hart van Bergen op Zoom sieren. Deze bijdrage behandelt de restauratie en daarbij meerdere aspecten van de medaillons: de vormgeving (de iconografie en de in het zegel gebruikte tekst), de vervaardiging en de maker. Situering De twee tableaus, ook medaillons of tondi ge noemd, zijn aangebracht op de hoofddeuren van de kerk die zich in het portaal aan de westzijde van de kerktoren bevinden. De deuren bevinden zich binnen een geprofileerde natuurstenen om lijsting binnen een spitsboogvorm, die bestaat uit een driehoek (venster) boven een rechthoek (deuren). Deze gotische entree dateert uit circa 1475.1 In 1892 liet de hervormde gemeente de hoofdingang van de kerk vernieuwen. Daarbij zijn de huidige deuren en medaillons geplaatst. Deze zijn neogotisch en zijn voorzien van tra ceringen in reliëf. De tondi maken hier deel van uit en zijn gevat in ronde traceringen van hout. Eveneens in 1892 werd ook aan de zuidzijde van het dwarsschip van de kerk een medaillon aan gebracht, in een korfboog boven een deur. Dat is bij de kerkbrand van 1972 verloren gegaan.2 Vormgeving De hoofddeuren van de kerk werden in 1892 vervangen door nieuwe exemplaren in neogoti sche stijl, vervaardigd naar ontwerp van Johan nes ten Have (Hattem 1852-Bergen op Zoom 1903). Ten H ave was sinds 1878 directeur en tevens tekenleraar van de Stadsteekenschool in Bergen op Zoom. De lessen werden gegeven in de voormalige korenwaag in de Lievevrou westraat.3 Het was een vooraanstaand man die deze prestigieuze opdracht kreeg. Bij de vervanging van de deuren werden er twee medaillons op de nieuwe deuren aangebracht (afb. 1). Deze medaillons zijn van terracotta, zijn gepolychromeerd en deels verguld. Ze bevat ten een voorstelling in reliëf van het zegel van de Nederlandse Hervormde Gemeente oftewel de Nederduits Gereformeerde kerk van Bergen op Zoom (afb. 2). Dit zegel was in 1592 gemaakt naar ontwerp van Jacobus Baselius (f1604), die van 1587 tot 1604 in Bergen op Zoom predikant was van de hervormde gemeente. Deze kerkge- 4Afb. 1. Het hoofdportaat van de Sint-Gertrudiskerk in de toren, in of na de jaren twintig van de twintigste eeuw. West Brabants Archief, Cottectie glasnegatieven Bergen op Zoom. 104 De Waterschans 2 - 2019

Periodieken

De Waterschans | 2019 | | pagina 40