Beste lezer, Van september 1939 tot augustus 1945 stond de wereld in brand. De Tweede Wereldoorlog woedde in alle hevigheid. Miljoenen mensen (burgers en militairen) lieten het leven, hele sa menlevingen raakten ontwricht. Nog tot op de dag van vandaag zijn de gevolgen van deze ver woestende oorlog zichtbaar en worden zij door velen nog elke dag gevoeld. Met het bereiken van de Grote Markt door Ca nadese troepen van de 4e Pantserdivisie kwam er voor Bergen op Zoom op 27 oktober 1944 een einde aan de oorlog, althans aan de Duitse bezetting van de stad. In de ochtend van de volgende dag werd de bevrijding van de stad gemarkeerd en gevierd door het ontplooien van de Britse Union Jack op het balkon van hotel De Draak. Het Stadhuis was inmiddels getooid met de nationale driekleur en oranje wimpel. Dit moment ligt nu 75 jaar achter ons. In dit themanummer, met verhalen over de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog en de Bevrijding zoals die in Bergen op Zoom werden beleefd, wil De Waterschans nog eens uitgebreid stilstaan bij de soms dramatische gebeurtenissen in die dagen. Zo kunt u lezen (en misschien zelfs navoelen) hoe Bergena- ren, soms hele families, persoonlijk betrokken raakten bij de oorlog. De reconstructie van het verhaal van een jonge Bergenaar die op onfor tuinlijke wijze werd opgepakt bij een razzia in Amsterdam, vervolgens via Kamp Amersfoort naar concentratiekamp Neuengamme werd afgevoerd, waar hij aan de doorstane ontberin gen bezweek, is daar een schrijnend voorbeeld van. Dit en vele andere voor u misschien nog onbekende verhalen van en over Bergenaren (en anderen) die in gevaarlijke omstandigheden een actieve rol speelden in de illegaliteit of in het verzet, worden in dit themanummer verteld. U leest in deze Waterschans onwaarschijnlijke verhalen over het verbergen van onderduikers, het helpen van gestrande geallieerde militairen en zelfs over de gijzeling van een aantal burgers in het Markiezenhof. Met een gedetailleerd en nauwkeurig verslag van de hevige gevechten die geallieerde Britse en Canadese militairen heb ben geleverd en de grote offers die zij daarbij hebben gebracht om onze stad van de Duitse bezetter te bevrijden, worden de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog in onze streek en de bevrijding van Bergen op Zoom weer in her innering gebracht. In deze Waterschans treft u bovendien de recensie aan van een recentelijk verschenen publicatie over de bevrijding van Essen, Wouwse Plantage, Bergen op Zoom en Tholen, die in de periode van 20 oktober tot 4 november 1944 plaatsvond. Om met een wat lichtere toets deze column te besluiten veroorloof ik me hier nog een per soonlijke noot. Uw hoofdredacteur a.i., in Ber gen op Zoom geboren op 4 september 1944, zou op dezelfde dag ten doop worden gehouden in de aan Bolwerk-Zuid gelegen kerk van de H.H. Martelaren van Gorkum. Op die dag (één dag voor Dolle Dinsdag) ging echter het gerucht in de stad dat de Duitse bezetter, met het oog op de naderende geallieerde troepen, de hoge toren van de Martelarenkerk zou opblazen om de aftocht van de Wehrmacht uit de stad te dek ken. De familie - met de dopeling - werd tot tweemaal toe door de pastoor weggestuurd uit de kerk wegens de dreigende omstandighe den. Pas nadat het hele gezelschap dezelfde dag voor de derde keer in de kerk was terug gekeerd, ontving de dopeling uiteindelijk het gewenste sacrament. De kerktoren werd alsnog op 26 oktober (één dag voor de bevrijding van Bergen op Zoom) opgeblazen, evenals de torens van de Lourdes- kerk (Fort-Zeekant) en de kerk Sint-Antonius Abt in Borgvliet. Ook kerktorens in Nispen, Wouw en Steenbergen trof dit lot. René Asselbergs, hoofdredacteur a.i. De Waterschans 3 - 2019 116

Periodieken

De Waterschans | 2019 | | pagina 4