op de straat, alle huizen zijn flink beschoten. Het is een RAVAGE!! Vader brengt ons naar boer Sanders waar ze een grote schuilkelder in orde gemaakt hebben, familie Sanders, familie Van der Poel en familie Venhuizen. We zijn HEEL erg blij om MOEDER en de broers en zusjes te zien. Allemaal zittend op stro. Voor Moeder een paar extra kussens. Wat doen die Duitsers ons aan." De rol van het verzet Uit de hier vermelde bronnen weten we dat de gijzelaars zowel vanuit de kazerne als van bui tenaf van voedsel werden voorzien. De families van de gijzelaars wisten niet beter of de Duit sers zouden de gijzelaars laten verhongeren als pressiemiddel om de onderduikadressen van de monteurs te achterhalen. Zij zullen ongetwijfeld actie hebben ondernomen om de gijzelaars te helpen. In het verslag van Jo Venhuizen staat gedetail leerd beschreven wat er zoal binnenkwam. Op 5 oktober werden er onder andere Ligakoeken en Sanovite-crackers over de poort gegooid. Waren deze direct afkomstig van de Ligafabriek aan de Zuid-Oostsingel? Het is bekend dat er een grote hoeveelheid gereed product in de fabriek verstopt was aan het einde van de oor log, om te voorkomen dat de voorraad in Duitse handen zou vallen.16 Theodoor Neutelings, di recteur van de LIGA, had nauwe contacten met Frits Diepen. Het kwam tijdens de oorlog veel voor dat het verzet werd ingeschakeld om Liga en Sanovite naar onderduikers te brengen.17 Hoe kon het voedsel de gijzelaars bereiken? Mevrouw Van Ginneken vertelt: "Mijn vader ging naar Wim Besling van het Rode Kruis.18 Mijn va der was ook Rode Kruissoldaat. En toen zijn ze naar bepaalde bakkers gegaan. En ik weet me nog goed te herinneren, dat waren van die ron de broden. Als je in het Markiezenhof doorloopt dan kom je uit waar vroeger de bibliotheek was [de Achterplaats]. Daar had je zo'n ronde poort en van boven was dat open. En daar stonden ze met z'n tweeën die broden over te gooien. Want die dachten: "Die mensen hebben honger, die hebben geen eten". En dat zie ik nog zo goed voor me dat die broden daar over dat plein rol den. Dus wij met z'n allen achter die broden aan en dan hadden we tenminste eten." Hieruit blijkt dat de gijzelaars zo nu en dan ge lucht werden. Volgens Annie en Rina Hopmans werden eerst de mannen en daarna de vrouwen gelucht. Beide groepen mochten geen contact met elkaar hebben. Kennelijk konden de gijze laars tijdens het luchten zich vrij bewegen over zowel de Grote Binnenplaats als de Achter plaats. De soldaten in de kazerne waren minder streng dan de Fetdgendarmerie en lieten toe dat de gijzelaars het voedsel mee naar binnen namen. Jo Venhuizen vermeldde dit ook in haar verslag. Zij schreef zelfs dat er iemand van het verzet de sleutel had van hun verblijf en de gij zelaars bezocht! Mevrouw Bastiaanse heeft ook van haar moeder informatie gekregen: "Naderhand hoorde ik mijn moeder zeggen dat [Wim] Besling en [Frans] Houtman vanaf de grote poort eten en ook maandverband hebben gegooid.19 En ik vond het maar gek dat dat gebeurde. Ze heeft altijd Afb. 15. De lage poort achter het Markiezenhof, hoogstwaar schijnlijk de plek waar de broden en andere benodigdheden overheen werden gegooid. Situatie omstreeks 1940-1950, foto collectie WBA. 155 De Waterschans 3 - 2019

Periodieken

De Waterschans | 2019 | | pagina 43