om opgesloten te zijn. Hoe dan ook, de gijzelaars zullen veel steun aan elkaar gehad hebben. Dat de gijzeling goed is afgelopen zal onge twijfeld te maken hebben met het feit dat de gevechten tussen de Canadezen en de Duitsers in Woensdrecht en omgeving inmiddels in volle hevigheid waren begonnen. De Duitse militairen waren dus hoogstwaarschijnlijk dringend nodig ten zuiden van Bergen op Zoom en hebben wel licht daarom de kazerne verlaten. Toen de deu ren van de gevangenis opengingen was er geen soldaat meer te zien. Het is niet bekend wie het bevel gaf om de gij zelaars vrij te laten. Was dit een actie van de Duitse wacht in de kazerne? Deze militairen waren lang zo streng niet als de Feldgendar- merie. Wellicht wilde de wacht voorkomen dat de gijzelaars afgevoerd zouden worden naar elders. Of had de Feldgendarmerie toch besloten om de gijzelaars vrij te laten omdat de vrouwe lijke gijzelaars de dag ervoor ziek waren gewor den? Mogelijk duikt er naar aanleiding van dit artikel nog meer informatie op. Noten Afb. 22. Bevrijde Huijbergenaren bij een Canadese tank. Mien Venhuizen staat als vijfde van links op deze foto, 24 oktober 1944. Foto uit jaarboek Den Iechtetrekker 1994, pag. 85. 1 Veel dank ben ik verschuldigd aan mevrouw De Mooij-Van Ginneken, mevrouw Wijers-Venhuizen, mevrouw Bastiaan- se-Weijs, mevrouw De Bie-Hopmans en mevrouw Franken- Hopmans voor hun verhalen en aan Charles de Mooij omdat hij mij in contact heeft gebracht met zijn moeder. Tijdens mijn onderzoek rezen er de nodige vragen. Voor de beantwoording daarvan kreeg ik hulp van Gijs Asselbergs, Hanneke Wijers, Peter Diepen, Irene van Kemenade, Yvonne van Broekhoven-Besling, Thea Berger-Neutelings, Marlies Hooyschuur-Houtman, Theo Wesselink en mijn collega's van het West-Brabants Archief. Hartelijk dank daarvoor. 2 Gijs Asselbergs en John Roovers, "Forddealers in Bergen op Zoom"; in: De Waterschans 2018-2, p. 73. 3 Er werd ook een exemplaar bij Thijs van Mourik van Sticht ing Bezichtiging Monumenten bezorgd. SBM publiceerde het gehele verslag in hun Gidseninfo, jaargang 14 2019-1, pp. 13-17: "Dat zijn dagen en weken om nooit te vergeten". 4 Het verslag is door Hanneke Wijers uitgetypt, letterlijk zoals Jo het geschreven had. Ik heb zo nu en dan enkele leestekens aangebracht en tussen eventuele opmer kingen toegevoegd. 5 Gijs Asselbergs en John Roovers, pp. 70-72. 6 Idem, p. 71. 7 De Feldgendarmerie was Duitse militaire politie die de discipline en veiligheid van de bezettingstroepen moest waarborgen en toezien op de naleving van de door de Militarverwaltung opgelegde verordeningen. In opdracht van de Kommandantur kon de politiedienst personen arres teren. Bron: https://www.belgiumwwii.be/nl/belgie-in-oorlog/ artikels/feldgendarmerie.html, geraadpleegd 19-7-2019. 8 Gijs Asselbergs en John Roovers, p. 73. 9 "Herinneringen aan de oorlog" door mevrouw W.J.M. Wijers-Venhuizen, november 2013. In: https://www. frankbogers.nl/ford-garage-difoga/index.html, geraadpleegd 22-5-2019. 10 C.PJ. Hoeckx, 'Onze omgekomen dorpsgenoten'; in: Den Iechtetrekker, Jaarboek Heemkundekring De Wilhelmiet, Huijbergen 1994, pp. 115-116. 11 Een rozenhoedje is één keer alle gebeden van de rozen krans rondgaan, één rondje dus. 12 De gevechten tussen de Canadezen en de Duitsers namen vanaf 6 oktober in alle hevigheid toe in Huijbergen en Hoogerheide. Het gebulder was in Bergen op Zoom goed te horen. 13 WBA, Oorlogsdocumentatie Bergen op Zoom, inv.nr. 19: Oorlogsdagboek van Jo Huijsmans. Bergen op Zoom 1944. 14 (J.J.Th. Bakker), Bevrijding: Bergen op Zoom in oorlogstijd. Uit het dagboek van een Bergenaar, Bergen op Zoom 1944, p. 17. Met dank aan Marianne de Hoogh-Andriessen die mij op deze passage wees. 15 Jan Wijers was de vriend en latere echtgenoot van Mien Venhuizen. Hij overleed op 24 augustus 2011. 16 Cock Gorisse e.a., LIGA, vooruitstrevend in voeding. Roosendaal 2003, p. 33. 17 Vriendelijke mededeling van Thea Berger-Neutelings. 18 Wim Besling was in deze periode ondercommandant van het Rode Kruis, afdeling Bergen op Zoom. 19 Frans Houtman was in deze periode ondercommandant bij de Luchtbeschermingsdienst in Bergen op Zoom. Zowel Besling als Houtman zaten niet in het verzet, maar waren zeer maatschappelijk betrokken. Vriendelijke mededeling Marlies Hooyschuur-Houtman. 20 C.P.J. Hoeckx, pp. 115-118. 161 De Waterschans 3 - 2019

Periodieken

De Waterschans | 2019 | | pagina 49