Boekrecensie: Het negende beleg
Jan van de Kasteele
Titel: Het negende beleg, Operation Suitcase, de bevrijding van Essen, Wouwse Plantage,
Bergen op Zoom en Tholen (20 oktober - 4 november 1944)
Auteur: Robert W. Catsburg
Uitgever: Uitgegeven in eigen beheer, De Welberg 2019.
Druk: www.pumbo.nl, 608 pp., ISBN 978-90-817893-4-9.
Het kerkhof Ligt voL met zacht
fluisterende jongens, maar wie
hoort wat ze vertellen en wie
kent hun verhalen?
Het antwoord: Robert W. Cats
burg uit De Welberg. Hij stelt zich
deze vraag in het voorwoord van
zijn jongste boek, Het negende
beleg, over de bevrijding van Es
sen, Wouwse Plantage, Bergen
op Zoom en Tholen. In maar
liefst ruim 600 pagina's vertelt
Catsburg het verhaal van die
jongens. Door zijn onderzoek is
nu duideLijk hoe moeizaam de
opmars van de geaLLieerden in
West-Brabant verliep. Terwijl
Antwerpen al begin september werd bevrijd,
duurde het tot eind oktober voordat ook hier de
Duitsers waren verdreven.
Catsburg beschrijft slechts een paar dagen uit
dat najaar van 1944, zijn relaas gaat over de pe
riode van 20 oktober tot en met 31 oktober, over
Operation Suitcase, zoals het offensief werd aan
geduid. Op basis van duizenden archiefstukken
kwam zijn verhaal tot stand. Hij gebruikte onder
meer ook de redengeving bij het uitreiken van
militaire onderscheidingen. Daarbij is vaak accu
raat verteld wat zich op het slagveld afspeelde.
Wat voor inzet en opoffering er nodig was om
soms slechts meters verder te kunnen oprukken.
De titel Het negende beleg is bedacht door een
Canadese journalist. Hij zette de bevrijding van
Bergen op Zoom af tegen alle keren in de voor
bije eeuwen dat Bergen op Zoom door Spaanse
en Franse troepen was belegerd.
Met de kennis van nu is het makkelijk praten.
We weten wie er uiteindelijk heeft gewonnen. En
wie er heeft verloren. Maar de bemanning van
een tank of een simpele soldaat
leefde in het najaar van 1944 van
dag tot dag. Steeds onder vuur.
Want met het mooie verhaaLtje
dat Bergen op Zoom eigenlijk
heel makkelijk kon worden be
vrijd maakt Catsburg in zijn boek
de kacheL aan. Die Canadezen
stonden niet zomaar op de Grote
Markt. Daar ging heel wat aan
vooraf.
Juist omdat de auteur zo ge
detailleerd de gevechtshande
lingen beschrijft, ontstaat er
een goed beeld van het verloop
van de harde strijd die in West
Brabant is gevoerd. De zeer heftige weerstand
van de Duitsers. De moordende granaten van de
Sturmgeschütze. De tegenslagen. De vele doden,
zwaargewonden. Het verlies aan materieel.
Is Het negende beleg daardoor makkelijk te le
zen? Nee. Wie de inhoud van dit boek tot zich wil
nemen, moet er echt even voor gaan zitten. Het
is bepaald geen oorlogsroman. Hoofdstuk voor
hoofdstuk worstel je je er als lezer doorheen.
Haast even moeizaam als 75 jaar geleden de
geallieerde opmars verliep. Een paar zomerse
dagen met temperaturen die een mens tot niets
doen veroordelen, doen wonderen. Maar lichte
kost is dit geenszins.
Schrijver en onderzoeker Catsburg is zich er
zeer van bewust dat hij nogal wat van zijn lezer
vergt. In zijn inleiding schrijft hij zelf: "dit is geen
gemakkelijk te lezen boek en vergt inspanning
om te kunnen volgen." Met andere woorden: de
lezer is gewaarschuwd voordat hij met lezen be
gint. Alle details die Catsburg door zijn uitputten
de onderzoek wist te achterhalen over de bevrij
ding maakten het volgens hem onmogelijk het
HET NEGENDE BELEG
Operation Suitcase
Do bevrijding van Essen»
Wouwse Plan tag o, Borgen op Zoom
en Tholeii
ROBERT W. CATSBURG
De Waterschans 3 - 2019
178