n
verhaal simpel te vertellen. "Om eerlijk te zijn, is
dat ook nooit de bedoeling geweest. Want," stelt
hij, "het aantal uren dat in dit werk is gestoken,
is te veel om concessies te doen aan de wens van
de vluchtige of op sensatie beluste lezer." Sen
sationeel is het boek overigens geenszins. Het is
vooral erg feitelijk.
Catsburg was bijna drie jaar bezig met zijn boek.
Begin dit jaar vond de presentatie van het in ei
gen beheer uitgegeven werk plaats.
Wat al lezende wel ontstaat, is meer dan al
leen een bijzonder goed beeld van de bevrijding
van ons stukje Nederland. Ook krijg je als lezer
ronduit bewondering voor de man die al deze
informatie heeft weten te vergaren. Is lezen best
een klus, ook voor een gewaarschuwd mens,
Catsburg dwingt zonder meer bewondering af
voor wat hij heeft gepresteerd.
Wat jammer is, is dat het verhaal van de Slag
om Woensdrecht niet in het boek is opgenomen.
Enerzijds begrijp ik de keuze van de auteur. Hij
is van plan, zo kondigt hij in Het negende beleg
aan, een apart boek over de gevechtshandelin
gen rond Woensdrecht te schrijven. Daar is zo
hard gevochten, werkelijk geen steen van het
dorp bleef op de andere, dat te begrijpen is dat
hij zich daarin wil verdiepen. Aan de andere kant
voelt het nu bij het lezen van dit boek toch als
een soort van gemis. Alsof er op de linkerflank in
West-Brabant niets gebeurde.
De volhouder maakt tijdens het lezen van Het
negende beleg kennis met een bijzonder stukje
van onze geschiedenis. Het verhaal dat zo vaak
is verteld, maar onze bevrijding gezien door de
ogen van Catsburg is een bijzondere ervaring.
Te vaak wordt er volgens hem de nadruk gelegd
op het aandeel van het Lincoln and Welland Regi
ment en het South Alberta Regiment. Ook tal van
andere regimenten leverden een bijdrage aan de
bevrijding van deze regio, wil hij in Het negende
beleg duidelijk maken.
Ook benadrukt hij dat er niet voor niets zo hard is
gevochten in West-Brabant, dat de Duitsers wis
ten wat er voor hen op het spel stond. En dat was
de haven van Antwerpen. Als die eenmaal kon
worden gebruikt voor de aanvoer van troepen,
materieel en munitie, dan was er geen houden
meer aan de geallieerde opmars. Want tot dat
moment waren de bevrijders nog aangewezen op
de havens in Noord-Frankrijk.
Of zoals de Duitse generaal Von Zangen het zei
tegen zijn troepen op 7 oktober: "De verdediging
van de toegang tot de haven van Antwerpen stelt
ons voor een taak die cruciaal is voor het verdere
verloop van de oorlog. Als de Duitsers zich niet
hardnekkig verdedigen, staan de Engelsen zo op
de Noord-Duitse hoogvlakte en zelfs in Berlijn,"
waarschuwde hij.
De Slag om de Schelde vanuit Duits perspectief
kort en bondig samengevat. Zo snel als Von Zan
gen verwachtte, ging de verdere bevrijding niet.
Maar zonder de Antwerpse haven was de strijd
beslist anders verlopen. Die les leert ons Het ne
gende beleg eens te meer.
Filmvoorstelling op de Grote Markt voor burgers en bevrij
ders. De Canadezen waren in Bergen gearriveerd na een
week van onafgebroken gevechten. De medische staf van
de divisie adviseerde met klem om de manschappen enige
rust te bieden. Van 29 tot en met 31 oktober 1944 vonden de
soldaten en de burgers van de stad ontspanning met elkaar.
Illustratie uit het besproken boek.
179
De Waterschans 3 - 2019