In 1577 werd melding gemaakt van een "corps de guarde" in de hal op de markt. Er werd al daar een ijzeren kist gemaakt voor het bewaren van de sleutels van de poorten van de stad, een kenmerkende functie van een belfort. Aan de zuidzijde was er een portaal met een natuurste nen poort die in 1590 verwijderd werd. In 1589 werden de toren en de galerij afgebroken, zoals blijkt uit de volgende passage: "Drije stenen pilaren, gestaen hebbende boven de gebroken thoren van de Halle". Het betrof hier wellicht al leen de afbraak van het bovengedeelte of mis schien alleen de spits van de toren. In 1631/32 werd namelijk aan de smid Lieven de Corte een rekening betaald voor het maken van een sleu tel voor de toren van de Halle. De scherprechter hield hier toen kantoor; de smid maakte voor hem aldaar een uithangbord met toebehoren.3 Later, maar vóór 1747, moeten het restant van de toren en het noordelijk gedeelte van de La kenhalle afgebroken zijn. Het gebouw was toen bestemd tot hoofdwacht van de vesting. Het beeld van het gebouw in die tijd is bekend van de maquette door Nezot uit 1750 (afb. 2).4 Het besloeg toen het huidige pand Hoogstraat 2, het pand Hoogstraat 4 en een gedeelte van het nu open voorplein. Het telde twee verdiepingen, waarboven een steil schilddak stond. Aan de zijde van de Hoogstraat stonden er toen nog steeds tegen de Halle aangebouwde winkeltjes. Bij de beschietingen in 1747 is de Lakenhal zwaar beschadigd. Bij de herstellingen werd aan de zuidzijde het perceel van Hoogstraat 4 er afgenomen. Bij de restauratie van dat pand in 1979 zijn de funderingen van de Lakenhal teruggevonden. Dat gevelfragment was opge bouwd uit baksteen met Gobertanger spekban- den (afb. 3). Ook na 1747 was het gebouw noordwaarts on geveer drie meter langer, een situatie die in 1825 bij het maken van het oudste kadastrale plan nog bestond (afb. 4). Het gebouw bleef een verdieping lager dan het vóór 1747 was. Uit 1755 is ook nog een plat tegrondtekening (afb. 5a) van de toenmalige hoofdwacht, waar de Lakenhal en Grote Markt 14 deel van uitmaakten, bewaard gebleven. Die geeft wel een galerij weer, die ook zichtbaar is op de maquette. Wel moet de tekening met enige reserve bezien worden, omdat de nu nog bestaande oostgevel van Grote Markt 14 en de westgevel van de Lakenhal niet in elkaars verlengde getekend zijn, terwijl beide nog au thentiek zijn en wel in één lijn liggen. In het midden van de negentiende eeuw is die meest noordelijke travee grotendeels weggebroken, op een klein restant aan de zijde van de Hoogstraat na. Die toestand is bekend van een tekening uit 1829 (afb. 5b), aanwezig in het Algemeen Rijks archief in Den Haag.5 Daarna is het gebouw Afb. 2. Detail van de maquette uit 1750 in het Musee des Plans Reliëfs Afb. 3. Gevelrestant, zichtbaar geworden in Hoogstraat 4 in 1979 De Waterschans 4 - 2019 188

Periodieken

De Waterschans | 2019 | | pagina 8