Ook in Bergen op Zoom werd de Verdediging
besproken in de media. Zo publiceerde het dag
blad De Zoom op 23 april 1928 een uitgebreide
bespreking op de voorpagina. Deze was niet
negatief over het werkje en meende zelfs dat
het bij de lezer aanleiding kon geven tot 'allerlei
diepzinnige en wellicht zelfs sofistische, phiLo-
sofische en andere beschouwingen.' Maar daar
tegenover steLde het 'de rauwe werkeLijkheid
van het voorbeeld der velen, die door hun wijze
van carnavaLvieren telkens weer den tegenstan
ders van Carnaval een vlijmscherp wapen in de
hand hebben gedrukt.' Als iedereen carnaval
beschouwde zoals Van Duinkerken het deed zou
het zeker 'gered' kunnen worden, maar niet
aLLen zijn toegankelijk voor de ethiek van een An
ton van Duinkerken en niet aLLen bezien de we
reld uit zuLk een dichterLijk oogpunt en krijgen
zuLke diepe gevoeLsindrukken aLs hij'. Ingaand
op de mogeLijke invLoed van het werk op de
Bergse carnavaLsviering steLt het artikeL dat de
Verdediging dat niet zaL kunnen behouden, van
wege 'de moeiLijk in de groote massa doorwer
kende beschouwingen [,..]'.16 Ruim een haLf jaar
Later voLgde op 28 november een bespreking
van de Verdediging in een ander Bergs bLad, De
Avondster. Daarin meende 'ir. J.' dat de Verde
diging een 'zeer documentaire waarde [heeft]
en een aanwinst voor de Latere cuLtuurhistorie
[is]', maar dat het tegeLijkertijd 'meer ondank
dan waardeering' heeft gekregen. Ook zou hij
er 'geen tegenstander van CarnavaL door
bekeerd hebben. Die zijn niet te bekeeren; maar
dat wist hij niet!' Tot sLot meende de auteur dat
Van Duinkerken een LevensLes rijker zou zijn ge
worden: 'het is doeLLoos iets op geLeerde manier
te verdedigen, waarvoor men geen verdediging
verLangt. ZuLke dingen moeten aLLeen - zonder
overLeg - genoten worden. Of niet?'17
UiteindeLijk bLeken in Bergen op Zoom de gevoL
gen van de discussie over het voortbestaan van
carnavaL niet zo verstrekkend. Het bLeef er tot
het begin van de Tweede WereLdoorLog toege
staan om met 'het gezicht geheeL of gedeeLteLijk
met masker bedekt of op andere wijze onken
baar gemaakt' op maandagavond en dinsdag
middag en -avond op straat te komen.18
'Ome Toon' als peetoom en krabbengeneraal
van de naoorlogse vastenavond (1946-1951)
In januari 1946 richtten Kees Becht, Goof van
Mastbergen, Jac. Becht, KorneeL SLootmans en
Jan van der Kreek de Stichting Vastenavend
op. Daarmee werd de basis geLegd van de vas
tenavondviering zoaLs het tot op de dag van
vandaag gevierd wordt in Bergen op Zoom.
Van Duinkerkens Verdediging bLeek ook nu, bij
de oprichting van de stichting nog een grote
roL toebedeeLd. Dit bLijkt uit een brief van Jac.
Becht, die hij in februari 1946 aLs voorzitter van
de jonge stichting naar Van Duinkerken stuurde:
Hooggeachte heer Asselbergs,
Uw "Verdediging van het Carnaval" heeft U reeds vele
jaren geleden gestempeld tot den voorvechter bij uit
stek van de Vastenavendviering in het algemeen en
van de Bergse Vastenavendleut in het bijzonder.
Het herlezen van Uw "Verdediging" deed de geestdrift
van een onzer zó hoog oplaaien, dat hij onverwijld de
stoot gaf tot reorganisatie en verheffing van de Berg
se vastenavond.
Een maand geleden kwam de Stichting Vastenavond
Bergen op Zoom tot stand, van wier openingsmanifest
wij tot beter begrip een exemplaar insluiten.
De argumenten vervat in Uw "Verdediging" gaven
ons de noodzakelijke ruggesteun bij het verwerven
van medewerking uit alle kringen der Bergse goêge-
meenschap.
Het is aan de door U en Prins Warry I gegeven drin
gende raad toe te schrijven dat in afwijking van het
aanvankelijk genomen besluit dit jaar een weliswaar
kleine, doch naar het zich laat aanzien goede Vas-
tenavendoptocht zal rondtrekken op Carnavalsdins
dag [...]19
HoeweL het aL achttien jaar geLeden was dat Van
Duinkerken zich aLs verdediger van het carnavaL
had opgeworpen, werd hij ook nu in deze roL
bij de oprichting van de Stichting Vastenavend
betrokken. Uit bovenstaand citaat bLijkt immers
hoe de herLezing van de Verdediging Leidde tot
de geestdrift waarmee het feest werd gereor
ganiseerd. Concreter nog toont de brief hoe de
Verdediging gebruikt werd bij het verkrijgen van
de steun van de 'goêgemeenschap'. De steun
van een representatieve en gemêLeerde afvaar
diging van de Bergse burgerij werd nameLijk
gezocht om het gemeentebestuur te overtuigen
De Waterschans 1 - 2020
14
