Noten
1 Dit artikel is het resultaat van een onderzoek voor
Stichting Anton van Duinkerken Nu. Graag wil ik Bernard
Asselbergs, Pieter Huijgens, Nol Leys en Sjef de Wit
bedanken voor hun hulp bij het schrijven van het artikel.
2 Johanna Jacobs, 'Interview met Jan van Giels over
Anton van Duinkerken', in: Herinneringen aan,..Anton van
Duinkerken, Boekhandel Van der Kreek: Bergen op Zoom,
2003, 69-74, bijz. 72.
3 Jacobs, 'Interview met Jan van Giels over Anton van
Duinkerken', 72.
4 Jacobs, 'Interview met Jan van Giels over Anton van
Duinkerken', 72.
5 Jacobs, 'Interview met Jan van Giels over Anton van
Duinkerken', 74, voetnoot 2. Naar aanleiding van het
interview met Van Giels is de archivaris van de Stichting
Vastenavend, Sjef de Wit, in 2002 op zoek gegaan naar de
speech. Zonder succes.
6 Bijlage 'Documentatie van een feest', Roeping, jaargang
38, nr. 7, November 1963, 14-15.
7 Bijlage 'Documentatie van een feest', Roeping, 16-17.
8 Onder andere de toespraak van Kardinaal Alfrink
('Carnavaleske aubade climax van feest', de Volkskrant,
3 janauri 1963) en de gedichten van Michel van der Plas,
Huub Oosterhuis en Anthonie Donker ('Een dichterlijke
ruiker voor Anton van Duinkerken', de Volkskrant, 5
januari 1963).
9 Bijlage 'Documentatie van een feest', Roeping.
10 Het is precies deze tragiek overigens die de persoon
van Van Duinkerken zo fascinerend maakt: bij leven een
nationaal publiek figuur en direct na zijn overlijden (bijna)
volledig in de vergetelheid geraakt. Zie bijvoorbeeld
het in memoriam van Jan Rogiers dat op 3 augustus
1968 in Vrij Nederland werd gepubliceerd: dit vroeg
en koortsig bloeiend leven is meer dan boeiend en in
vele opzichten belangwekkend geweest, maar het was
ook in hoge mate tijdgebonden' (Jan Rogier, 'Anton van
Duinkerken', in: De Geschiedschrijver des Rijks en andere
socialisten, SUN: Nijmegen, 1979, 172-181, bijz. 174).
11 'Van Duinkerken antwoordt: Het recht op roem is weinig
koopbaar. Dank voor genegenheid', De Tijd-Maasbode, 3
januari 1963. Het dankwoord is tevens opgenomen in de
Roeping-bijlage, 'Documentatie van een feest', Roeping,
11-12. Dat Van Duinkerken met zijn redenaarstalent dit
dankwoord had voorbereid is overigens opmerkelijk.
'Had hij die tekst voorbereid omdat hij vreesde dat de
ontroering hem te machtig kon worden, of deed hij het
gewoon omdat hij meende dat het bij de plechtigheid
hoorde?', Lode Roose, 'Anton van Duinkerken en
Vlaanderen', Ons Erfdeel, jr. 31, 1988, 559-567, bijz. 562.
Met dank aan Marius Bakx die mij op het artikel van
Roose wees.
12 Brief aan goede vrienden, d.d. februari 1963, (opgenomen
op pagina 22) Anton van Duinkerken-collectie Bernard
Asselbergs, Amsterdam.
13 Brief aan goede vrienden, d.d. februari 1963, AvDcollBA.
14 Brief aan goede vrienden, d.d. februari 1963, AvDcollBA.
15 Godfried Bomans, 'Het raadsel van Nijmegen', de
Volkskrant, 5 januari 1963.
16 Over de innige band tussen Anton van Duinkerken en
de (Bergse) vastenavond, zie het artikel 'Anton van
Duinkerken: peetoom van de Bergse vastenavond' van
Pieter Huijgens elders in dit nummer.
17 'Slag om Duinkerken', Vastenavendkrant, 1963, 5.
18 'Slag om Duinkerken'.
19 'Slag om Duinkerken'.
20 Henri Overhoff, 'Persoonlijke herinneringen aan Anton
van Duinkerken', De Waterschans, jr. 3, nr. 3, 1972,
225-231, bijz. 230. Overhoff (1903-2000) was ook een
Bergenaar en is door bemiddeling van Van Duinkerken
als tekenaar bij dagblad De Tijd in Amsterdam terecht
gekomen. Overhoff is in het bijzonder bekend als archi
varis van dagblad De Tijd. Zijn collectie is opgenomen
in het toenmalige Amsterdams Persmuseum, thans
onderbracht bij het Internationaal Instituut voor Sociale
Geschiedenis.
21 Michel van der Plas, Daarom mijnheer, noem ik mij
katholiek. Biografie van Anton van Duinkerken, Ambo/
Anthos: Amsterdam, 2000, 534.
22 Correspondentie van Jan Bervoets met Bernard
Asselbergs, februari 2020.
23 Overhoff, 'Persoonlijke herinneringen aan Anton van
Duinkerken', 230.
24 'Slag om Duinkerken'.
25 In de herinnering van Jan van Giels zijn het twee auto's
die zijn verongelukt. Zie Jacobs, 'Interview met Jan
van Giels over Anton van Duinkerken', 72. Navraag bij
Nol Leys leert dat het waarschijnlijk toch één auto is
geweest.
26 'Slag om Duinkerken'.
27 'Slag om Duinkerken'.
28 Jacobs, 'Interview met Jan van Giels over Anton van
Duinkerken', 72.
29 'Carnavaleske aubade climax van feest', de Volkskrant, 3
januari 1963.
30 'Anton van Duinkerken op grootse wijze gehuldigd',
Brabants Nieuwsblad, 3 januari 1963.
31 'Huldiging Anton van Duinkerken in beeld', Brabants
Nieuwsblad, 4 januari 1963.
31 'Anton van Duinkerken op grootse wijze gehuldigd',
Brabants Nieuwsblad, 3 januari 1963.
32 'Krabbe-generaal. Anton van Duinkerken 60 jaar - 2 jan.
'63', Vastenavendkrant, 1963, 19.
33 Het anagram uit de speech in de versie van de Vasten
avendkrant is dus eigenlijk onjuist; de 'O' ontbreekt
immers. Van Giels heeft een punt als hij in het interview
voor het herdenkingsboek stelt dat Michel van der Plas
in zijn Van Duinkerken-biografie een fout maakt (Jacobs,
'Interview met Jan van Giels over Anton van Duinkerken',
72). Van der Plas schrijft namelijk dat Van Giels de naam
Anton van Duinkerken in het anagram 'U kon vaten
drinken' vatte (Van der Plas, Daarom, mijnheer, noem
ik mij katholiek, 14). Het anagram klopt echter alleen
als de naam 'Antoon van Duinkerken' wordt omgezet in
'Asselbergs-Nijmegen, O, U kon vaten drinken'.
34 Kennelijk schrok de vrouw van Van Duinkerken, Nini
Asselbergs-Arnolds, tijdens de onthulling toen zij het
beeld voor het eerst zag. 'Het beeld is niet gelijkend: de
proporties kloppen niet en de gelaatstrekken zijn die
van een vreemde'. Theo Kroon, 'Bij leven al een legende.
Herinneringen aan een roomse reus', in: Herinneringen
aan Anton van Duinkerken, Boekhandel Van der Kreek:
Bergen op Zoom, 2003,63.
De Waterschans 1 - 2020
32
