Anton van Duinkerken
blijft een bron van inspiratie
Nieuwe stichting houdt 'Toon'in ere
Henk Boot
Iets meer dan vijftig jaar na zijn overlijden in 1968 is Anton van Duinkerken in zijn geboorteplaats
Bergen op Zoom opnieuw aan de vergetelheid ontrukt. In zijn eigen 'Jubelstadje aan 't Scheld'
richtten bewonderaars vorig jaar een stichting op: Anton van Duinkerken Nu. Als eerbetoon aan
deze 'reusachtige Bergenaar', die op 2 januari 1903 als Willem Asselbergs aan de St. Josephstraat
9 ter wereld kwam.1
'Toon', voor vrienden, was in zijn tijd een markant
mens: een kritische maatschappijbeschouwer
met een diepgewortelde katholieke levenshou
ding; een veelschrijver van poëzie, proza, essays
en literatuurkritieken; hoogleraar en rector
magnificus. Hij was ook een begenadigd spreker,
gezegend met een dosis gezonde humor, die als
zoon van een brouwer graag zijn stembanden
smeerde met bier of andere spiritualiën.2
"We willen met onze stichting voorkomen dat
Van Duinkerken in de vergetelheid raakt", zeg
gen voorzitter dr Michiel Besters (38) en secre
taris drs. Pieter Huygens (31) van de Stichting
Anton van Duinkerken Nu.
Waarom spreekt hij nu nog zo tot jullie verbeelding?
"Hij is qua statuur, eruditie, welbespraaktheid
en productiviteit eigenlijk met geen enkele he
dendaagse figuur te vergelijken. Zo veelzijdig
was hij. Een charismatische persoonlijkheid.
Het zou zonde zijn als zo'n inspirerend mens,
die veel heeft betekend voor de erkenning van
carnaval, de emancipatie van het katholieke
volksdeel en van Brabant, voorgoed uit ons col
lectieve geheugen verdwijnt.3
Wie herinnert zich bijvoorbeeld nog dat hij van
wege zijn hele oeuvre zowel de Constantijn
Huygensprijs (1960) als de P.C.Hooftprijs (1966)
kreeg? Dan ben je literair gezien een hele grote."4
Zonder afbreuk te doen aan zijn kwaliteiten, is zijn
imago niet wat stoffig?
"Nou, voor ons is hij nog steeds een enorme in
spiratiebron. Hij had een geweldig netwerk, zelfs
toegang tot ons koningshuis. Hij durfde in het pu
blieke debat stelling te nemen tegen wat hij als
onrecht beschouwde. Ook als hij daarmee tegen
de heersende opinie inging. Hij was zeer bele
zen, wist waarover hij sprak of schreef en onder
bouwde zijn essays en betogen met feiten. Dat zou
vandaag de dag ook wat vaker mogen in plaats
van snelle en vaak ongenuanceerde oneliners op
social media, waar niet gecheckte meningen als
feiten of waarheden worden verkondigd."
Wanneer is bij jullie de bliksem rond Van Duinker
ken ingeslagen?
Michiel Besters: "Zijn naam kende ik al langer.
Van het bronzen standbeeld dat vroeger op het
Afb. 1. De uitreiking van de Huygensprijs in 1960 (fotograaf:
Wim van Rossem, afkomstig uit het Nationaal Archief)
33
De Waterschans 1 - 2020