Inmiddels was in 1974 de flat aan de Noordsin
gel gerealiseerd: Willem kon vanuit Steenber
gen naar Bergen op Zoom verhuizen en zou
er zijn leven lang blijven wonen. Doordat Jan
van Mosselveld behalve gemeentearchivaris
ook directeur was van het gemeentemuseum
Het Markiezenhof werd Willem vaak inge
schakeld bij onderzoek voor tentoonstellingen.
Hij schreef de teksten voor vele tentoonstel
lingscatalogi. Samen met Jan van Mosselveld
schreef hij het boek dat verscheen bij de ten
toonstelling Tekeningen van Bergen op Zoom
(1973, nog altijd een standaardwerk).
Toen het Bergse bedrijf Sakko in 1981 een
waarderingsprijs voor kunsten en letteren
instelde werd Willem van Ham de eerste lau
reaat. Tegenwoordig heet die prijs Tamoil
Cultuurprijs voor kunsten en letteren. Willem
kreeg die prijs voor de vele publicaties en zijn
bijdragen aan de geschiedschrijving over stad
en land. Inmiddels raakte Willem bevriend
met Han Bos, die zeer verdienstelijke foto's en
tekeningen maakte voor de publicaties van Wil
lem. Uit de vriendschap met Han Bos kwamen
enkele gezamenlijke publicaties tot stand, voor
namelijk op het bouwhistorische vlak (bijvoor
beeld over de Lambertuskerk in Wouw en over
de bouwmeesters Keldermans).
Na het vertrek van Jan van Mosselveld, volgde
Willem hem per 1 januari 1988 op als Gemeen
tearchivaris. Daar kwam in 1991 ook de functie
bij van archivaris van het Waterschap De Agger
te Hoogerheide (tegenwoordig onderdeel van
het Waterschap De Brabantse Delta).
Eind 1994 kon Willem gebruik maken van een
vroegpensioenregeling. Hij behield wel zijn werk
plek bij het Gemeentearchief. De gemeente
Bergen op Zoom stelde hem in de gelegenheid
om aan zijn promotieonderzoek te beginnen,
dat hij op 14 juni 2000 met succes kon afsluiten.
Hij promoveerde bij de professoren dr. H. de
Schepper en dr. P. van Peteghem. Zijn proef
schrift Macht en Gezag in het Markiezaat is een
politiek-institutionele studie over stad en land
van Bergen op Zoom over de periode 1477-1583.
In 2007 werd Willem benoemd tot Ridder in
de Orde van Oranje-Nassau. Dat hij de laatste
jaren sukkelde met zijn gezondheid stond het
publiceren niet in de weg. In 2018 verscheen
een belangrijk werk over de polders in West
Brabant dat hij samen met de historisch geo
graaf Karel Leenders schreef.
De archivaris werd historicus
Al in zijn Steenbergse periode was hij geïnteres
seerd in de archieven. Het bood hem de kans
om vragen op te lossen waarvoor tijdrovend on
derzoek noodzakelijk was. Zijn eerste publicatie
dateert uit 1957 en ging over de vestingwerken
van Steenbergen. Hij zou ook in Bergen op
Zoom nog lang met dit onderwerp bezig blijven.
Voor Bergen op Zoom schreef hij het boek Merck
toch hoe Sterck (1982), waarvoor hij ook veel on
derzoek deed in de archieven van de Raad van
State en de Staten-Generaal. Hij realiseerde
zich maar al te goed dat efficiënt archiefon
derzoek amper mogelijk is in ongeordende
tAfb. 2 Willem van Ham overhandigde het eerste exemplaar
van het straatnamenboek aan burgemeester Ans van den
Berg in 1995. (collectie WBA, foto G. van Dijck)
De Waterschans 2 - 2020
54
