EHHRfefëc j-i'ar^T. I
i
I
I :n Ur\L ,!5 BÉ e»TEv 3
tófi d.T# Ëfei; '3 ï-T!
tiffonal Jjfes jmrifcl: 1 -
01" pdfrZ&f wfö'&È IkC :l
i j M EE& ,-•
.^3' rnf T./\ fti.-' A&i-
In 1993 werd na onderzoek in het Gentse stads
archief onomstotelijk vastgesteld dat Jacob de
zoon was van de Gentse stadstrompetter Willem
Obrecht.8 Waarschijnlijk heeft Jacob zijn eerste
muzieklessen van zijn vader gehad, maar ver
der is er niets bekend over zijn opleiding. Die
moet overigens wel degelijk zijn geweest, want
hij was al tot priester gewijd toen hij in 1480
als twee- of drieëntwintigjarige aan zijn eerste
gedocumenteerde betrekking als zangmeester
begon, aan de St.-Gertrudiskerk in Bergen op
Zoom. Het lijkt erop dat Jacob zijn benoeming
te danken had aan de connectie van zijn vader
met heer Jan II van Glymes. Het beroemde
trompettergilde, waar Willem Obrecht deel van
Na een korte introductie van de beide hoofdper
sonen volgt een nadere beschouwing van het por
tret en een bespreking van de literatuur waarin
de toeschrijving aan eerst Memling en later Met-
sys is terug te vinden. Tenslotte wordt aandacht
besteed aan enkele aspecten van het portret die
in de literatuur niet of nauwelijks aan bod komen:
twee onbekende heiligen die mogelijk met het
portret zijn verbonden en de prominente aanwe
zigheid van de naam van de geportretteerde.
Jacob Obrecht5
Over het leven van Jacob Obrecht (of Hobrecht)
is relatief weinig bekend. Pas sinds de jaren
dertig van de twintigste eeuw heeft historisch
en musicologisch onderzoek geleidelijk meer
licht geworpen op het leven van deze bijzondere
componist. Door het vinden van nieuwe bronnen
en herziene interpretatie van reeds bekende
bronnen, is de biografie van Obrecht nog steeds
onderhevig aan uitbreiding en correctie. Lang is
gedacht dat hij omstreeks 1430 in Utrecht werd
geboren, maar dat bleek niet houdbaar, onder
meer dankzij het onderzoek van de Bergse mu
sicologe Anny Piscaer (1902-1988). Zij bracht
verbeteringen aan in Obrechts biografie en vond
aanwijzingen dat hij in 1450 in Bergen op Zoom
geboren zou kunnen zijn.6 Bij de herdenking
van het 450 e sterfjaar van Obrecht in 1955 werd
deze informatie op een hardstenen plaquette
aangebracht in de hal van de Bergse stadsto
ren, hoewel er toen al indicaties waren dat hij in
Gent geboren was.7
J
I
Afb. 3. Gedenkplaquette in de noordwand van de hal van de
Peperbus. Onder een gravure van oude muziekinstrumenten
en twijgen staat de tekst: 'Ter nagedachtenis aan de grote
Nederlandse componistJACOB OBRECHTgeboren 1450 te
Bergen op Zoom overleden 1505 te Ferrara. In deze kerk
leidde hij her- haalde malen als zangmeesterde koorzang
van de eredienst. Muziekfragment Deze steen is geplaatst
19 november 1955 doorde Stichting "Jacob Obrecht"'. Het
muziekfragment betreft het begin van de tenorpartij van de
mis Je ne demande, zoals in 1503 gedrukt bij Ottaviano Pe-
trucci in Venetië (zie ook afb. 6
Afb. 2. Pianiste en musicologe Anny Piscaer op jonge leeftijd.
75
De Waterschans 2 - 2020
