Jan van Mosselveld
(1926-2020),
archivaris in het museum
Vf
Op 18 juni 2020 overleed in Bergen op Zoom
-
Jan van Mosselveld, oud-gemeentearchivaris
van Bergen op Zoom en oud-directeur van het
museum het Markiezenhof.
Jan is geboren in Kaatsheuvel; zijn middelbare
schoolopleiding kreeg hij in eerste instantie op het klein
seminarie in Oudenbosch, vanwaar hij in 1944 terugkeerde
naar Kaatsheuvel. In Waalwijk behaalde hij zijn hbs-diploma.
Zijn eerste baantje was een administratieve functie bij een
schoenfabriek, terwijl hij op zaterdag studeerde bij de
Katholieke Leergangen in Tilburg. Tijdens zijn studie
kwam hij in contact met gemeentearchivaris H. Schurink
van Tilburg. In Tilburg kreeg hij de kans de opleiding
wetenschappelijk archiefambtenaar te volgen. Het diploma
behaalde hij in 1951, waarna hij als assistent aan de slag kon
bij het gemeentearchief van Tilburg. Daarnaast studeerde
hij politieke en sociale wetenschappen in Nijmegen.
Zijn archiefcarrière begon dus in Tilburg. Hij publiceerde
in de jaren vijftig verschillende artikelen en bijdragen over
de geschiedenis van Tilburg, bijvoorbeeld over de Oude
Warande te Tilburg in 1954 en zijn bijdragen in de bundel
Van heidorp tot industriestad: verkenningen van het verleden
van Tilburg, verschenen in 1955. Bij het Tilburgse archief
verving hij geregeld de gemeentearchivaris Schuring,
die kampte met een zwakke gezondheid. Voor Jan van
Mosselveld was dat een goede leerschool, die hem ook in
contact bracht met de rijksarchivaris in Noord-Brabant.
In Tilburg was hij ook secretaris van de Stichting
Kunstkring waardoor hij betrokken raakte bij de organisatie
van tentoonstellingen in het Paleis-Raadhuis en het beheer
van de kunstcollectie van de stichting. Deze ervaring zou hem
later van pas komen bij zijn benoeming in Bergen op Zoom.
Jan was op diverse fronten maatschappelijk actief.
In het oprichtingsjaar 1968 bij de Geschiedkundige Kring,
maar ook bij de Rotary Bergen op Zoom. Voor zijn werk en
maatschappelijke betrokkenheid werd hij onderscheiden
tot Officier in de Orde van Koning Leopold II van België en
Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Het gezin Van
Mosselveld woonde lange tijd aan de Zuidzijde Zoom.
De streekarchivaris
Op 1 februari 1957 ging het streekarchief in de kring
Oosterhout van start. Jan van Mosselveld werd de eerste
streekarchivaris. Bij het streekarchief waren naast
Oosterhout ook Geertruidenberg, Raamsdonk, Terheijden,
Teteringen en Waspik aangesloten. Later kwamen daar
Alphen en Riel, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen nog bij.
Het voorbeeld van dit streekarchief zou in de rest van de
provincie navolging krijgen. Bij deze vorm van archiefzorg
liep Brabant voorop. Een van de eerste streekarchieven
was het Streekarchivariaat Nassau-Brabant, waar een
groot deel van West-Brabant toe behoorde. Samen met
Frans Brekelmans, de latere gemeentearchivaris van
Breda, behoorde Jan van Mosselveld tot de pioniers in de
archiefzorg op lokaal niveau. Beide heren hebben een grote
bijdrage gegeven aan de uitbouw van deze vorm van
archiefzorg, die juist voor de vele kleine gemeenten in
Noord-Brabant mogelijk maakte een gekwalificeerde
archivaris aan te stellen. Zijn standplaats was Oosterhout
van waaruit Jan de andere gemeenten wekelijks bezocht.
In deze periode schreef hij diverse artikelen over de
geschiedenis van de diverse plaatsen. Hierbij mag zeker
genoemd worden zijn serie artikelen over De slotjes van
Oosterhout, gepubliceerd in De Oranjeboom 1964 en 1967.
Maar ook over De stedelijke Godshuizen van Geertruidenberg,
verschenen in 1965. Na zijn vertrek naar Bergen op Zoom werd
Jan opgevolgd door Jan Broeders die het streekarchivariaat
In de Kring Oosterhout verder uitbouwde.
De gemeentearchivaris
Met ingang van 1 mei 1965 kon hij in Bergen op Zoom aan
de slag als gemeentearchivaris, tevens conservator van het
gemeentemuseum en organisator van tentoonstellingen.
Hij volgde in die gecombineerde functie Korneel Slootmans
op. Het gemeentearchief was toen nog gehuisvest in het
mm
18
WATERSCHANS Mo.3 SEPTEMBER 2020
