Bert van der Stoel
(1949-2020)
Op 3 juli is onze oud-voorzitter
Bert van der Stoel op 70-jarige leeftijd
overleden. Bert werd geboren in een
gezin dat naar Bergen op Zoom was
verhuisd omdat vader Van der Stoel
predikant werd aan de gereformeerde
kerk aan het Bolwerk, thans
Ontmoetingskerk. Bert groeide op in
de predikantenwoning naast de kerk.
Al vanaf zijn jeugd was Bert politiek
actief. Hij werd lid van de VVD en koos
voor een politieke en bestuurlijke
loopbaan. Hij was van 1974 tot 1994
lid van de gemeenteraad en was in die
periode ook tweemaal wethouder met
cultuur en welzijn in zijn portefeuille:
van 1979 tot 1982 en van 1990 tot 1994.
Na zijn gemeentelijke loopbaan was
hij tot 2013 lid van Provinciale Staten.
Het is vrijwel ondoenlijk om een
volledig beeld te schetsen van alle
activiteiten die hij tijdens zijn leven
ondernam. Hij was onder meer
bestuurslid (en ook vaak voorzitter of
directeur) van kunstenaarssociëteit
Arsis, de stichting Vrienden van het
Markiezenhof, de Orde van den
Prince, de stichting Schrauwenfonds,
de stichting 700 jaar Heerlijkheid,
het Prins Bernhard Cultuurfonds, het
Algemeen-Nederlands Verbond, de
stichting Restauratie Ibach-orgel en
de stichting Dodenherdenking 4 mei.
Van 1983 tot 1990 was hij voorzitter
van onze Geschiedkundige Kring.
Bert was een liberaal in hart en
nieren, maar had voor een VVD-
politicus geen uitgesproken rechtse
signatuur - daarvoor had hij te veel
'linkse hobby's'. Hij nam hij de sociale
en culturele agenda uiterst serieus.
Beeldend kunstenaars, musici,
galeriehouders, theatergezelschappen
of vastenavondbouwers: ze konden
allemaal op zijn belangstelling
rekenen. Die verdween niet als hij
als politicus moeilijke besluiten
moest nemen. Toen hij in 1994 als
wethouder moest bezuinigen in
zijn culturele portefeuille viel na
tientallen jaren het doek voor
Stichting Etcetera, maar Bert
behield een vriendschappelijke
band met de medeoprichter en
directeur van deze kunstgalerie.
Zaken en persoonlijke verhoudingen
kon hij goed los van elkaar zien.
Dat bleek ook bij mijn eerste
persoonlijke contact met Bert in 1992.
Na een avond Wagetjes kijke dweilde
ik met wat gemeenteraadsleden nog
Maatschappelijk en
politiek actief, wars van
conventies, strijdbaar voor
vele goede zaken en altijd klaar
om het debat aan te gaan
een rondje door de stad. Tegen
sluitingsuur 'moest' ik mee voor een
afzakkertje. We kwamen in de
Faurestraat terecht, waar in huize Van
der Stoel leden van zowat alle partijen
van de gemeenteraad binnenvielen.
Bij nachtelijk gastheer Bert stonden
politieke tegenstellingen een leutege
omgang met elkaar niet in de weg.
Jaren later leerde ik Bert veel beter
kennen in het bestuur van de stichting
Restauratie Ibach-orgel. We hadden
ons voorgenomen een van de grootste
en belangrijkste romantische orgels
van ons land in zijn oorspronkelijke
glorie te herstellen. Dat zou meer dan
een miljoen euro gaan kosten en het
was een groot obstakel dat de rijks
overheid voor dergelijke monumenten
geen restauratiesubsidie meer
uitkeerde. Bert vond dat we ons daar
niet bij neer moesten leggen en stelde
voor de staatssecretaris op andere
gedachten te brengen - hij wist wel in
welke bewoordingen dat zou moeten.
De protestactie slaagde, waardoor er
een inhaalregeling kwam en niet
alleen 'ons' orgel, maar tientallen
andere monumentale instrumenten
gered konden worden.
Zo zullen velen in onze stad en ver
daarbuiten Bert hebben leren kennen:
als een mens die wars was van
conventies, strijdbaar voor de vele
goede zaken waarin hij geloofde,
scherp en zachtaardig tegelijk, altijd
in de startblokken om het debat aan te
gaan, liefst met een goed glas erbij.
Als er in Bergen op Zoom al sprake is
of was van een culturele elite, in de
goede zin van het woord, dan was
Bert daarvan de primus inter pares.
Het silhouet van de voorbij fietsende
man met de pijp op weg naar een
expositie, voorstelling of vergadering
is spijtig genoeg voorgoed uit ons
straatbeeld verdwenen.
Koert Damveld
WATERSCHANS Mo.3 SEPTEMBER 2020 29
