ii"iJ 11v i' t
ffi^-ÉèÉÉp
Uk
f
Tfh^
f
1
£3
-HtU-
,r -t-r
±LQ
r
J
uT
IhrT "r
r
Li—j-
r r
r r f
■'■■1
Kerstmis '43
J J i
5M1I f r r Irg
r n'p v 11 li' [j" i r 'f f
1 j j 1
J J J
-i—i—t—
4 1
-4-^H
^=iPf
=F=3=
J - 1
IV
■f' V
- -
-f—1
,)L J
J J
J J -
1
J J
i
tT f
LBufar
Bloksoltrlj-
rar BHpJ
Kok lit da
HSm.Mtoli*
- J ttJ J IJ J J
P4—I—
[J J 1
j -
M
- J-
H'
a.
PJ
■J-l
4^
\m
11
hH—I-1
-\
J -H
T
Michel componeert voor deze kerstbij
eenkomst ook een klein vierstemmig
muziekwerkje met de titel Kerstmis '43,
wat door Hans Steinhage is bewaard en
dat de tijd ongeschonden heeft
doorstaan. Het stukje heeft de vorm
van een koraal, maar er is geen tekst bij
overgeleverd. Misschien hebben ze het
samen gezongen of heeft Michel het
met andere gedetineerde musici
uitgevoerd. In veel concentratiekampen
moesten musici ook spelen als
entertainment voor Duitse officieren
en er zijn getuigenissen dat dit ook in
het Heinkel-kamp het geval was. De
belangrijke Nederlandse componist
Marius Flothuis (1914-2001) verbleef er
de laatste maanden voor de bevrijding
en werd aangesteld 'als timmerman en
musicus'. 72 Muzikale gevangenen die
zelf een muziekinstrument hadden of
dat hadden kunnen bemachtigen
stonden 's morgens en 's avonds bij
elkaar op het appel om Duitse marsen
te spelen. Op zondag mochten ze voor
zichzelf musiceren. Hoewel er zeer
moeilijk aan papier te komen was, zijn
er diverse composities van Flothuis
bewaard gebleven die hij in Oranien-
burg op papier zette. Daarvan zijn er
enkele voor viool opgedragen aan
Michel Lacor, wat doet vermoeden dat
Michel ook tijdens zijn gevangen
schap viool heeft gespeeld. 73 Michel
zou na de oorlog Marius Flothuis eer
bewijzen door zijn muziek te spelen
op een recital dat door de Nederlandse
radio werd uitgezonden.
De kerstgedachten van
Herman en Wim Kock
Net als Michel staat Herman in zijn
kerstgedachte stil bij de familie in
Bergen op Zoom. Hij schrijft dat de
stilte van de kerstnacht wreedaardig
verstoord geworden is 'door kanonnen-
gebulder en het geronk van oorlogsma
chines. Nu in zovele huisgezinnen en
families een zoon of dochter ontbreekt,
nu moet ook voor onze dierbaren, daar
ver weg in het lieve Vaderland, onze
afwezigheid dubbel zwaar vallen.
Ook voor ons zijn deze dagen uiterst
moeilijk en armzalig. Vanuit de
materiële nood waarin we verkeren,
geraken we o, zo makkelijk in een
geestelijke nood. Het Kerstkind is
in deze Heilige Nacht tot ons gekomen
in al Zijn eenvoud en armoede.
Het spreidt zijn armen naar ons uit,
zoals eens naar de arme herders van
Bethlehem. En zijn we in onze
afgeslotenheid, met onze armoede wel
veel meer dan die herders? En in onze
armoedige kleren en met onze lege
handen staan we dan voor Hem en
bieden Hem hetzelfde aan als eens de
herders: verering, liefde, eenvoud en
kinderlijke oprechtheid. We zijn weer
kinderen, arme, hulpeloze kinderen,
die troost zoeken bij dat arme, koude
Kindje in de Kribbe.' Herman besluit
n ütokachrlj-
T*r DiTZtEdö
JÜchine—
HclirijTer
fïs
r I s
■Eïntinechaf
JSantjOT
Kok la d*
3Rftl,ïttoke
Hslle
00J
Tstainer
Ï3"
006
Michel Laeor
-c w J
i -
-f- -# m
F r r
a
'h*
2..
8 -
bat*
f—m f
u
f'
O %w
De deelnemers aan de
kerstbijeenkomst in het
concentratiekamp, in
volgorde van anciënniteit
als gevangene. Hans
Steinhage noteerde ook
ieders adres in Nederland
en functie in het
concentratiekamp of
de fabriek.
Collectie fam. Steinhage.
De compositie die
Michel Lacor maakte voor
de kerstbijeenkomst in
1943 met Herman, Hans
en andere kampvrienden
op het terrein van de
Heinkel-Flugzeugwerke
bij Oranienburg.
Transcriptie van de auteur.
WATERSCHANS Mo.4 DECEMBER 2020
21
