DOOR
ERKENNING
UNESCO HEEFT MEERWAARDE
Bijzondere geschiedenis
[Wïwainai!
grote delen van Vlaanderen en
Zeeland sporen van de Schelde aan.
De Schelde stroomde eerst via Gent
naar het noorden en later via Antwer
pen, om pas vanaf 6.000 jaar geleden
aanvankelijk langs de Oosterschelde,
en vanaf de Middeleeuwen via de
Westerschelde, in zee uit te monden.
Waarschijnlijk heeft de Wal eerst
westelijker gelegen dan nu en zich
oostwaarts verplaatst tot de huidige
locatie. In drogere periodes blies de
wind vanuit het Scheldebekken en de
destijds drooggevallen Noordzee zand
naar het oosten, waardoor er een laag
(dek)zand op de Wal kwam te liggen
(Pleistoceen zand).'
Artistieke impressie
'Aan het einde van de Ijstijden was er,
circa 15.000 jaar geleden, nog één keer
een koud tijdvak. Dat landschap is in
de artistieke impressie afgebeeld. De
Wal lag toen al op de huidige plek.
Aan de voet zie je het verwilderde
riviersysteem van de Schelde, die af en
toe nog wat van de rand afknabbelde.
je kunt het landschap van toen
vergelijken met de toendra's van
Scandinavië, Siberië en Canada nu.
Het landschap westelijk van de Wal
lag toen tien tot vijftien meter lager
dan nu. Dus als je toen op het
uitzichtpunt van de Rijzendeweg
(negentien meter boven NAP) gestaan
had, zou je De Schelde zien stromen in
een vlakte die 30 tot 35 meter lager lag.'
Zeespiegel stijgt
'Na de koudste periode van de laatste
ijstijd, zo'n 20.000 jaar geleden, werd
het warmer en smolten de ijskappen
De afbeelding 'De Brabantse Wal 15.000 jaar geleden' heeft
een plaats gekregen op het panoramabord dat boven aan de
Rijzendeweg in Woensdrecht geplaatst is. Deze weg klimt tegen de
Brabantse Wal en biedt een mooi vergezicht op de Kreekraksluizen,
het Markiezaatsmeer, de Prins Karelpolder en Bergen op Zoom.
Het bord is een initiatief van het Dorpsplatform Woensdrecht en
gezamenlijk gefinancierd door stichting De Brabantse Wal, de gemeente
Woensdrecht en het Geopark Schelde Delta dat in oprichting is.
De bedoeling is dat de Brabantse Wal (en nog een deel van West-Brabant)
samen met de provincie Zeeland en een deel van de Belgische provincies
Oost-Vlaanderen en Antwerpen het predicaat Unesco Geopark krijgen.
Geoparken vormen een wereldwijd netwerk van gebieden die zich onderscheiden
door hun bijzondere geologische geschiedenis. 'In dit geval betreft het de
geologische ontwikkeling van de Schelde Delta. Al was de term estuarium
(trechtervormige riviermonding waarin zoet rivierwater en zout zeewater zich
vermengen en getijden aanwezig zijn) wetenschappelijk gezien beter
geweest,' zegt Walter Jonkers, projectleider bij de Provincie Zeeland. 'Maar de
term Delta spreekt een breder publiek aan, ook door de bekendheid van de
Deltawerken in het buitenland.'
'De erkenning door Unesco heeft een meerwaarde,' stelt Jonkers. 'Een geopark
bestaat onder andere uit geosites. Dat zijn plaatsen met een bijzondere
geologische geschiedenis, zoals de Brabantse Wal. Dat kan bezoekers trekken,
waar ondernemers met bijvoorbeeld streekproducten op in kunnen haken.
Verder worden educatie, onderzoek en duurzame ontwikkeling gestimuleerd.
Een voorbeeld is klimaatonderzoek, dat voor onze laaggelegen landen van
groot belang is. Tientallen organisaties waaronder overheden, musea, hoge
scholen en universiteiten, culturele en natuurverenigingen ondersteunen de
aanvraag. Volgend jaar bieden we Unesco een bidbook aan, waarna hopelijk
snel erkenning volgt.'
Voor meer informatie: www.scheldedelta.eu
Links: Logo Unesco Geopark
Schelde Delta (in oprichting).
Begrenzing Unesco Geopark Schelde
Delta (in oprichting).
L
Locatie panoramabord Rijzendeweg
Woensdrecht.
Kaart: Richard Gesell, BN/DeStem.
WATERSCHANS Mo.4 DECEMBER 2020
37
