De Olifant
Aan de Bernadettestraat verrees een jaar later 1926 het
Sint-Jozefklooster. De Nijs tekende hier samen met Hubert
van Groenendael voor het ontwerp. Dit gebouw kenden we
de laatste decennia als wijkhuis De Olifant. In 2018 kwamen
plannen voor verbouwing tot appartementen.
Ik noem beide gebouwen niet bij toeval. Alletwee zijn
het inmiddels Rijksmonumenten. Het zegt iets over de
kracht van wat De Nijs (mede) maakte. Hoe pover komt
’t Ketrientje er dan vanaf. Want tot Asselbergs’ verbazing
is het hoofdgebouw nooit op enige lijst met
monumenten terechtgekomen. Zelfs niet op een
conceptlijst, weet hij inmiddels.
‘In 1983 is een begin gemaakt met het inventariseren
van monumenten’, zegt hij op basis van zijn onderzoek.
Begin jaren tachtig komt er een voorlopige lijst.
’t Ketrientje en de kapel staan er niet op. Pas als in 1993 de
lijst wordt geactualiseerd, krijgt de kapel wel waardering.
Maar de status van Rijksmonument laat nog tot 2002
op zich wachten.
‘Het is toch gewettigd voor de Petrus
Canisiusscholen te Bergen op Zoom meer
bijzondere aandacht te vragen, omdat deze
schoolbouw ook iets bijzonders is en als
voorbeeld kan dienen, hoe voor een betrekkelijk
bescheiden prijs iets grootsch en doelmatigs is
tot stand te brengen.’
‘Ditprobleem heeft den Bergensche architect de
heer P. de Nijs ter oplossing gehad en hij is daarin
voortreffelijk geslaagd. Van zijn schooltype mag
gezegd worden, dat het meer is dan het gewone.’
‘’t Is een modelschool, die waardig den naam voert
van Petrus Canisius, den opvoeder der jeugd.’
Pronkstuk
Rond die kapel drapeert zorginstelling tanteLouise straks
de nieuwbouw, tenminste, dat is het plan als alle bezwaar
procedures zijn doorlopen. Het zet de kapel meer in het
zicht dan ooit tevoren. Los van de omliggende bebouwing
wordt dit het pronkstuk. ‘Maar waarom ’t Ketrientje zelf
nooit op enig lijst is terechtgekomen is mij niet duidelijk
geworden.’ Want Asselbergs weet ook dat opeenvolgende
onderzoeken die de voorbije jaren zijn uitgevoerd aangeven
dat het hoofdgebouw monumentwaardig is.
Naast Rijksmonumenten heeft De Nijs ook nog een
gemeentelijk monument op zijn naam staan. In 1921 wordt
naar zijn ontwerp de Petrus Canisiusschool aan de Meeus-
senstraat/Wassenaarstraat gerealiseerd. Nu nog steeds
als school in gebruik. Curio heeft er de Hotelschool
Bergen op Zoom. In 1921 werd het complex al met alle lof
ontvangen, blijkt uit een artikel in De Maasbode, een
dagblad van katholieke signatuur.
A 1
dl 1
De Petrus Canisius, geprezen in zijn tijd: grootsch en doelmatig. Nu een gemeentelijk monument. Foto: Corné de Weert.
Ook dit onderkomen van vrijmetselaarsloge L’Inséparable aan de Engelsestraat is een Rijksmonument. Foto: Corné de Weert.
18
WATERSCHANS No.4
DECEMBER 2021
WATERSCHANS No.4
DECEMBER 2021
19
