TH
Nieuwbouw krijgt bij de
opening alle lof toegezwaaid
‘Eenprachtig gebouw, de Vischmarkt is er
door verfraaid. Nog enkele dagen en het
prachtige nieuwe gebouw, behoorende aan het
St. Catharinagesticht, dat in betrekkelijk korten
tijd werd opgetrokken aan de Vischmarkt zal
geheel gereed zijn gekomen en in gebruik genomen.
Zaterdag is de schutting verwijderd.
Toen kon men eigenlijk pas het schitterende
gebouw, dat een imposante indruk maakt,
in zijn geheel bewonderen en naar de juiste
waarde schatten.
Prachtig gebrandschilderd glas laat heerlijk
gekleurd licht vallen op de trappen, die naar boven
leiden. Het is opvallend hoe uitzonderlijk veel licht
en lucht het kostelijk gebouw binnendringt.
Balcons, die aan de achterzijde van de ie etage zijn
aangebracht, geven de bewoners gelegenheid een
extra luchtje te scheppen en een kijkje te nemen in
den heerlijken tuin, die daar onder ligt.
De Eerwaarde Moeder-Overste van
het St. Catharinagesticht, de Eerw. Rector Oomen
en verder de Eerw. Zusters kunnen in alle opzich
ten tevreden zijn met dit nieuwe gebouw, dat een
schitterende aanwinst is en voor het gesticht, en
voor de Vischmarkt en Bergen op Zoom.’
voor een architectuur die nederig was. Misschien was het
dat de zusters die nederige stijl wel konden waarderen,
denkt Stephan Asselbergs. De nieuwbouw kreeg bij de
opening alle lof toegezwaaid, zo blijkt uit een artikel in het
Dagblad van Noord-Brabant, dat Asselbergs op het spoor
is gekomen. De krant schrijft in 1930:
RK meisjesschool aan de Kloosterstraat, het Carmelitessen-
klooster aan de Halsterseweg, het nonnenklooster op de
hoek van Boxhornstraat en Noordsingel.
‘Als een van de laatste overblijfselen van de roomskatho
lieke cultuur in Bergen op Zoom, maar zeker ook op
zijn eigen merites, verdient deze creatie beter dan de
slopershamer’. Want het aantal van oorsprong katholieke
gebouwen laat zich inmiddels bijna op de vingers van
een hand tellen.
hij tot nu toe heeft ontdekt de voorbije jaren, is zeer de
moeite waard.
Om de vragen die ik hierboven opwierp meteen maar
weer bij de kop te vatten. De Nijs was in zijn tijd, de jaren
twintig van de vorige eeuw, een architect van naam, zeker
in Bergen op Zoom was hij gewild. Met meer op zijn conto
dan alleen dat hoofdgebouw aan het Sint-Catharinaplein.
‘Al zoekende bij het West-Brabants Archief ontdekte ik
bouwtekeningen met zijn naam erop.’ Ook spitte de
onderzoeker oude kranten door. En zo kwam Asselbergs er
achter dat De Nijs niet alleen ’t Ketrientje tekende. Maar
ook bijvoorbeeld Engelsestraat 28. Oftewel het voormalige
bankgebouw met bovenwoning van de Amsterdamse Bank.
Gebouwd in 1925 in expressionistische stijl met nieuw
zakelijke elementen, het interieur in art deco. De Nijs
ontwierp het samen met J. Ouëndag. Het gebouw biedt nu
onderdak aan vrijmetselaarsloge L’Inséparable.
Delftse School
De eerste steen voor de nieuwe entree van het Sint-
Catharinagesticht werd op 29 juni 1929 gelegd door
moeder-overste Margaretha Calon. Tien maanden later
was de bouw gereed.
Het gebouw werd ontworpen in de stijl van het
traditionalisme die vanaf 1925 opkwam. Deze stijl
kenmerkt zich door eenvoudige vormen, gesloten gevels,
zadeldaken en gebruik van natuurlijke materialen als
baksteen en hout, de stijl wordt ook wel Delftse School
genoemd, naar de Delftse hoogleraar Grandpré Molière,
die zich afzette tegen de Nieuwe Zakelijkheid en pleitte
Schril contrast
Een ongekende lofzang. Die in schril contrast staat met
hoe er nu in het algemeen naar het gebouw wordt gekeken.
Asselbergs wijst als reden voor zijn zoekwerk ook nadruk
kelijk op het feit dat met de sloop van ’t Ketrientje weer een
relict verdwijnt uit de katholieke bloeiperiode van de stad.
Verdwenen zijn onder meer het Aloysiuspatronaat,
Juvenaat H. Hart, de Sint-Josephkerk met pastorie, het
Antoniusklooster aan de Burg. van Hasseltstraat, de
Architect van naam
Al zoekende op internet stuitte Asselbergs, we kennen
hem vooral ook als voorzitter van de Stichting In den
Scherminckel, op de naam van ene Petrus de Nijs.
‘Ik had nooit van hem gehoord.’ Wat zijn roepnaam is, daar
is hij nog niet achter. 'Het kan Piet zijn geweest. Of Peter.’
Zijn zoektocht gaat wat dat betreft dan ook voort. Maar wat
1 1
Het voormalige Sint-Jozefklooster aan de Bernadettestraat is een Rijksmonument. Foto: Corné de Weert.
16
WATERSCHANS No.4
DECEMBER 2021
WATERSCHANS No.4
DECEMBER 2021
17
Huize
St.-Catharina
in aanbouw.
1930.
Foto: Collectie Nol Leys.
L -
