8b) „De St. Gertrudiskerk te Bergen op Zoom" Ir. C. Temminck-Groll; bulletin Kon. ... Zo zag de „fontein" er uit na het oorlogsgeweld van 1747. De stenen omwalling hield het zoute Scheldewater buiten, zodat daarbinnen het zoete wei-water onvermengd bleef. De baptisterium-functie was

verschenen) hebben een gelijke grondtekst. Vermeld worden de Sint Gertrudiskerk (zonder meer) en „Ie chateau" (Het Markiezenhof). Van dit laatste bouwwerk scheen de aantrekkelijkheid niet te bestaan ... Op te merken vallen nog „de onderaardse gangen en galerijen waardoor de Fransen bij verrassing in 1747 binnenkwamen, en de bastions la Pucelle en Coehoorn" 4)

Door de eeuwen heen zijn er honderden mensen begraven in de Gertrudiskerk. Velen van hen worden herdacht in prachtige gedenktekens en grafstenen die het interieur van deze oude kerk domineren. De ... gegaan bij de branden die in 1747 en 1972 plaatsvonden. Gelukkig waren de monumenten wel opgenomen in de registers. Bij de laatste brand van de kerk zijn beide Engelse stenen vernield en daardoor is er

Een brief van mevrouw Lejeune uit 1747 ... Er is veel gepubliceerd over de belegering van Bergen op Zoom door het Franse leger in de zo mer van 1747. Onder die publicaties zijn er echter relatief weinig zogenaamde ego-documenten, waarin

omgangsoecu- rnene. Die veranderde verhoudin gen zien we ook aan de plaats die dit kerkgebouw in de stad inneemt. De Gertrudiskerk werd gebouwd toen er nog geen sprake was van de tegenstelling katholiek ... - protestant. Na de beeldenstonn van 1580 werd zij de katholieken ontnomen en door de hervormden in gebruik ge nomen. En nadat de kerk in 1747 door de katholieke Fransen was ver woest, werd ze door de hervormde

. Dat laatste zou ove rigens nog worden versterkt door het beleg van Bergen op Zoom dooi de Fransen in 1747, waarbij nog meer hervormde Bergenaren weg trokken. ... Gertrudiskerk Bergen op Zoom, 9 september 2001

Noordelijke Nederlanden een bijzonder groot oeuvre nage laten, zowel kerkelijk als profaan. De geschie denis van het nieuwe werk van de Gertrudiskerk en de teloorgang ervan, de verwoesting van de kerk in 1747 ... Een klein deel van de huidige inventaris van de Gertrudiskerk stamt uit vroeger eeuwen en is nog steeds in de kerk zelf aanwezig. Dit betreft met name inventarisstukken uit de tijd van het

Tussen 1969 en 1988 is de Grote of Sint Gertrudiskerk te Bergen op Zoom grondig gerestaureerd, na vele jaren van zorg en energie om de financiering rond te krijgen. Deze restauratie was al jaren zeer ... gerealiseerd na de vernielingen tijdens het beleg in 1747, naar plantekeningen van Da vid van Stolk en Dirk Dijckerhoff in de periode 1750/52. De gegra veerde initialen en het jaartal zijn zo goed als zeker

verhoudin gen verbeterd. Mede daardoor kregen de katholieken de oude Sint-Gertrudiskerk terug, toen onder leiding van architect Onno Greiner hun gebedshuis op de ... eeuwenlang geen en kele vijand lukte om de stad in te nemen. Aan die erenaam kwam een einde in 1747, toen de Fran sen Bergen op Zoom na een be leg van enkele maanden stor menderhand veroverden. Een uitbreiding

belegering na dan, die van 1747! ... Gertrudiskerk staat, zich een offerplaats met mogelijk een tempeltje bevond.

In 1986 waren de voorbereidingen van de aktiviteiten voor het 700- jaar Heerlijkheidsfeest en de verhui zing naar de Gertrudiskerk in 1987, reeds begonnen en in dat jaar excelleerde HMR dan ook bij ... troepen van Louis XV in 1747; dit werk was sinds die tijd nooit meer uitgevoerd! De heer Hans Bol van HMR zorgde voor de transcrip tie en HMR bracht daarna een 20e eeuwse première! Het Te Deum dat Antoine

De afsluiting van het koorgedeelte in de Sint Gertrudiskerk te Bergen op Zoom ... In 1748 voltooide Comelis Pronk een stel interessante tekeningen van de in 1747 ernstig beschadigde Grote Kerk, waaronder één gezien vanuit het schipgedeelte met zicht op het koorgedeelte. Daaruit

steunden juist de wederopbouw van de Gertrudiskerk. ... gen op Zoom, de "Histoire abrégée de la ville de Bergen-op-ZoomDe pths son origine jusqu'a ce jour. Avec une idéé du fameux Siège de 1747 de ses suites funestes, ainsi que du rétablissement de la ville

vernomen dat op termijn ook de verkoop van de Gertrudiskerk en het Markiezenhof niet uitgesloten moest worden. Dat vooruitzicht viel ook niet overal in goede aarde. ... ‘Waterloo’ vindt, ziet zijn ambities de grond ingeslagen. ‘Een brug te ver’ spreekt ook voor zich. Blijkbaar speelde ook Bergen op Zoom nog lang na 1747 tot de verbeelding van de Fransen.

- De verdwenen orgels van de grote of Sint-Gertrudiskerk te Bergen op Zoom; H. Bos. ... De inname van Bergen op Zoom medio september 1747 betekende het slot van een lange Franse mili taire operatie in de Zuidelijke Ne derlanden, die in de zomer van 1744 was begonnen met de ver overing

. Uitgave ter gelegen heid van de heropening van de Gertrudiskerk. (Bergen op Zoom, 1988) ... O. van Nimwegen, Dien fatalen dag. Het beleg van Bergen op Zoom in 1747. (Bergen op Zoom 1997).

De middeleeuwse stadskerk: de Grote- of Sint-Gertrudiskerk ... bruikte. Vanaf 1580 want daar voor was de kerk katholiek. De hervormde gemeente had de middeleeuwse kerk niet terug hoeven te geven. Immers, in 1747 was het gebouw tot de grond toe afgebrand na het

oktober 1777, te Bergen op Zoom huwde met de in Meer geboren Thomas Kerssemans. Haar vader Arnoldus Braat kocht in 174-1 het huis 'Den Doornboom' op de Grote Markt bij de Sint Gertrudiskerk.2 Hij was ook ... van de Kremerstraat en de Grote Markt, want in 174-9 ontving hij 600 gulden schadevergoeding voor de opgelopen schade in 1747 bij het beleg van Bergen op Zoom.3

Na het bombardement in 1747 werd de Gertrudiskerk geheel ver- ... Als we met grote stappen door de geschiedenis gaan van de Gertrudiskerk ziet dat er als volgt uit:

Bommelrust binnen de linie kwam te liggen.15 Hij was de broer van Adriaan van Bommel, burgemeester van Bergen op Zoom en getrouwd met de zuster van Petronella van Uffelen. Bij de belegering in 1747 liep het ... hoek van de Korenmarkt en Korenbeursstraat, een logische plaats ten opzichte van de toen aan de Korenmarkt gele gen schuilkerk, de Kleine Kerk, [dit in tegen stelling tot de Grote of Sint Gertrudiskerk

Bezoekers van de Grote of Sint- Gertrudiskerk kennen ongetwijfeld het grafmonument van Charles Morgan. Dit bevindt zich tegen de oostwand van het tweede transept, aan de noordzijde (de kant van de ... In 1747 werd bij de beschieting van Bergen op Zoom door de Fransen ook dit deel van de kerk geraakt. De predikant Gentman Leydekker meldt, dat 'De tombe van Heer Gouverneur Morgan uit spierwit Albast

De maquettes werden aanvankelijk ter plaatse gemaakt. Militaire ingenieurs hadden de leiding en schakelden lokale ambachtslieden in. Van 1747 tot 1750 vervaardigde men maquettes in een tweetal ... details beter uit. Bovendien zijn 'fouten' in de Franse maquette gecorrigeerd, bijvoorbeeld met betrekking tot de Sint Gertrudiskerk. Nieuwe inzichten zijn erin verwerkt. De Bergse maquette is aanzienlijk

"De lotgevallen van de Grote of Sint Gertrudiskerk" ... Sinds zaterdag 30 april j.l. is de Grote of Sint Gertrudiskerk voor bezichtiging opengesteld. Ter wijl de kerk tot dusverre slechts nu en dan voor publiek was te bezich tigen, zal thans een geregeld

De bewoners van de stad - men schat hun aantal in 1747 op circa 7.000, maar velen hadden de stad ... Gertrudiskerk lagen opgegra ven lijken op de kerkvloer. Vrou wen werden verkracht. Dominee Folkers vertelt hoe plunderaars zijn woning leeghaalden, hem sloegen en schopten en de kleren van het lijf rukten. Een

Twee jaar geleden kwam er een unieke aanvulling uit op de literatuur over het beleg van Bergen in 1747: een gedetailleerd ooggetuigenverslag, geschreven door de Zweedse militair Jacob Eggers ... is een tegenhanger van ooggetuigenverslagen aan Nederlandse kant - zoals de verhalen van de Bergse predikanten Folkers en Janssen,15 die allebei waren verbonden aan de Grote of Gertrudiskerk.

Het opmeten gebeurde uiteraard ter plekke. Zo moeten de Fransen in de periode september 1747 - april 174-8 met een flinke groep landmeters Bergen op Zoom niet alleen straat voorstraat en achtererf na ... . Waterpartijen schilderde men blauw. Grote gebouwen als kerken, kloosters en stadhuizen werkten de modelbouwers minutieus af. In de maquette van Bergen op Zoom zijn dat bijvoorbeeld de Gertrudiskerk en het

B. Terrein Sint Gertrudiskerk en omgeving. ... beschieting in 1747, waarna de Parade werd aangelegd, genoeg stof voor afzonderlijke ver kenningen.

verwoestingen in 1747 werd het, met de grond van de verwoeste huizen aldaar, omgevormd tot een paradeplaats.28) ... De Sint Gertrudiskerk met het-uitwendig- voltooide koor en dwarsschip. Detail van een tekening naar Hans Bol door A. Tot Vadder (1598).

In de serie 'Bergen op Zoom in Kaart en Beeld' zijn inmiddels weer twee nieuwe afleveringen versche nen. Beide prenten hebben betrek king op de belegering van de stad in 1747. ... Aflevering 12 is een gravure, waar in vier kaarten zijn gecombineerd. De kaarten geven de omgeving, de stad en de bastions Coehoorn en Pucelle weer tijdens het beleg door de Fransen in 1747. De kaart

eveneens onderdak gevonden moest worden. Dit verliep nogal moeizaam: in een resolutie van april 1747 werd bepaald dat een soldaat en zijn vrouw als 4 soldaten mocht worden gerekend, waarbij slechts 6 ... , inclu sief het kostbare behangsel in de achterkamer. Het pand was nog verhuurd, vermoedelijk tot Pinkste ren 1747, zoals in die tijd gebruike lijk was. Folkers beschreef hoe men bij de komst van de Franse

Afb.12. Bombardement van Bergen op Zoom op 1 augustus 1747, weergegeven door C. Pronk en S. Fokke en ontleend aan: J. Wagenaar: Beschrijving der stad Bergen op Zoom, Amsterdam 1780. ... raak: de Gertrudiskerk vloog in brand en de woningen tussen de Grote Markt en de zuidflank van de ves tingwerken hadden het zwaar te verduren. Löwenthal wilde een snelle capitulatie forceren, want hij

1747, eene formidabele belegering ... gebeurtenissen van 1747. We stellen ons daarbij een aantal vragen.

bezit. De geschiedenis van de grote stadskerk, de Sint Gertrudis, leer ons wel anders. De rampen die een belangrijke vestingstad zo nu en dan troffen gingen aan dit ge bouw niet voorbij. In 1747 werd ... problemen volgens één visie. Bij de Sint Gertrudiskerk viel men van het ene avontuur in het andere en moest men daarbij nog beleven dat de kerk tijdens de restauratie afbrandde. Op deze wij ze ontstond, in

(80) Tekeningen van Bergen op Zoom, 43 nr. 17 (links op de achtergrond) en 44 nr. 18. De trapgevel aan de landzijde verdween na 1747. ... het voormalige hospitaal' in: WA van Ham e.a. (red.) Te Gast bij Sint Maarten (Bergen op Zoom 1993) 15-30. De kapel is in 1747 zwaar beschadigd en zes jaar nadien ge sloopt.

door de Franse regering. Nog steeds maken meer dere van die stukken deel uit van de inventaris van de katholieke kerk, nu de St.-Gertrudiskerk op de Grote Markt. ... - Allereerst de Zweedse baron Jakob von Eggers, die in 1747 met andere ogen keek en door zijn visie aan de wereld te be richten zijn positie op het spel zette.

ten dienste van militaire studies 1747. ... Cofnencee.s Ju uf. au jS hullet 1747

waarom er drie maquettes bestaan van Bergen op Zoom in 1747: de originele in Parijs en twee hedendaagse, waaronder die in het Markiezenhof. ... Afb. 2. Detail van de originele maquette van Bergen op Zoom: de Grote Markt met de Sint-Gertrudiskerk en daarachter de Parade. Aan de Zuivelstraat, links van kerk en Parade, het vrijstaande

gevechtshandelingen in Bergen op Zoom in maart 1814, waarnaar de naam Berg op Zoom op de Are de Triomphe in Parijs verwijst. Toen de Fransen de Engelsen die gevangen genomen waren, in de St.Gertrudiskerk hadden ... bij de verdediging van Bergen op Zoom in 1747, bij het beleg der Fransen tijdens de

hem en zijn echtgenote was toebedeeld, werd afwijzend be schikt. Hij werd begraven in de Grote of Sint-Gertrudiskerk te Bergen op Zoom. Zijn zerk is echter verdwenen.9 Het familie wapen De Vries is ... Hillegonda Schagen. Gideon de Vaijnes, overleden op 1 juli 1747 werd per 21 oktober 1727 de volgende commandant. Dat bleef hij tot zijn dood in 1747. Hij was op 14 december 1687 te 's-Gravenhage gedoopt als

hun voorouders reeds vóór 1747 in Bergen woonden".13 ... jaarlijks ongeveer tien procent van de bevolking wisselde, een patroon dat in de jaren na 1747 niet noemenswaardig veranderde. Waar beide auteurs het over eens lijken te zijn, is dat de mobiliteit hoog was en

. Boven de binnenstad hangen grote rookpluimen. 'Wij erop af. Het was de Gertrudiskerk. Die stond in lichterlaaie.' De gebeurtenissen van die dag zullen bepalend zijn voor de rest van Roberts leven. ... Vooral de wederopbouw van de Gertrudiskerk is bepalend voor Roberts latere werkzaamheden: als een van de langstdienende vrijwilligers bij SBM en beroepsmatig als restauratie-architect. Met als

DE (3ROTE OF SINT GERTRUDISKERK TE BERGEN OP ZOOM ... In 1747 ging deze laatgotische kruisbasiliek goeddeels verloren. Nadien heeft het gebouw nog meer rampen moeten meemaken, die het geheel hebben veranderd in een monument, dat de stadsge schiedenis

08-06-1977. Gemeente-archief Bergen op Zoom; (4). Tekening in restauratie-archief Gertrudiskerk in Gemeente-archief, blad no. 420, d.d. april 1986 (ophangen van de verschillende verlichtingskronen ... ); (5). De Grote of Sint Gertrudiskerk te Bergen op Zoom. Uitgave: Bestuur van de parochie H. Maagd Maria te Bergen op Zoom-1988. Tekst: W.A. van Ham (blz. 26, 27, 34, 60, 63); (6). Grafmonumenten in de

schrijfster vermeldt zelfs een herstel van het bouwwerk in 1645 (sic!) en de uiteindelijke vernieling in 1747. Zo zijn niet alleen kapel en bron vereenzelvigd maar trekt ook de geschiedenis van de be devaarten ... Gertrudiskerk stond.14 Het boek van Dekker heeft kennelijk de geesten rijp gemaakt voor res tauratiepogingen van de overge leverde meningen.

Europa. Als je dit gebouw goed kunt 'lezen' zie je de geschiedenis van de stad.' Zoals de verwoesting door de Fransen in 1747, de dramatische brand van 1972 tijdens de restauratiewerkzaamheden. Die brand ... Toen het nieuwtje er na de eerste jaren af was, liep het aantal bezoekers aan de Gertrudiskerk langzaam terug. Maar onder impuls van toenmalig wethouder Letty Demmers die Bergen op Zoom toeristisch

Onlangs heeft de Gemeentelijke Archiefdienst de afleveringen 11 en 12 in de serie 'Bergen op Zoom in Kaart en Beeld' uitgebracht. Bei de prenten hebben betrekking op de belegering van de stad in 1747 ... op Zoom, te lefoonnummer 01640-40169; bij The Music Store, Stationsstraat 2, Bergen op Zoom en aan de balie van de St. Gertrudiskerk, Kerkstraat 3, Bergen op Zoom.

De uit hout samengestelde spitsboogvormige tongewelven in de Sint Gertrudiskerk, zoals die waren gemaakt enkele jaren na de kerkvernieling tijdens het beleg en de beschieting van de vesting door de ... Fransen in 1747, zijn in 1972 verbrand.

Aan de vooravond van de belege ring door de Fransen in 1747 be stond het gebouw dus uit de 15e- eeuwse oude kerk: van het 16e- eeuwse gedeelte was alleen de lage westbeuk van het dwarsschip be waard ... die boven hun graven waren opge richt, maakten het ondoenlijk deze vleugel van de nieuwe kerk af te breken. De beschieting van de stad met brandbommen in 1747 raakte vooral de Grote Kerk, die ver bo

Het is niet bekend of zich in de muur vakken boven iedere scheiboog twee triforiumnissen bevonden. Oudere af beeldingen (vóór 1747) zijn van dit on derdeel van het kerkgebouw niet be kend. Een ... , die in de vorm van stads gezichten vóór 1747 gemaakt zijn. De plaats en dikte van de steunbalk is ge schat na bestudering van de meerge noemde schilderijen.

Dat de traptoren tegen de ruimte te Bergen op Zoom niet (zoals te Kampen) tot aan het dak doorliep veronderstel ik om reden dat aan de noordzijde van het koor van de Gertrudiskerk een traptoren in de ... van de koorpartij van de Sint Willebrorduskerk te Hulst.13 De hoogte van de daken van de zij beuken en van de koorkapellen van de Gertrudiskerk is afgeleid uit de hier gespaarde nissen van het triforium.