Parma belegert Bergen op 1588
... Voor velen historisch bewusten
gaat de herinnering aan 1588
schuil achter dat andere historische
jaar met twee achten: 1688. Toen
landde stadhouder Willem III in
Engeland en werd daar tot koning
Aug. Laane Assurantiën B.V. vierde dit jaar het 40-ja
rig jubileum. Haar aanleiding daarvan nam men het ini
tiatief een repro uit te geven van een vrij onbekende
afbeelding van het Beleg van Bergen ...
van was Bergen op Zoom aan de beurtde stad werd na
een vrij langdurig beleg en veelvuldige beschieting op
16 september 1747 stormenderhand ingenomen door Franse
troepen onder generaal Löwenthal.
Van Dr. H. van der Tuin ontvingen we als "sympatique
hommage de 1'auteur" een door hem zelf uitgegeven
werkje met als titel: "De zonderlinge historie van
een Franse kykk&stplaat over het beleg van ... Dit huis is zowel in 1588, als 1747 geruïneerd. Van
vóór 1588 dateren de natuurstenen plint aan de zijgevel
Kerkstraat en de kelders» In de voorkelder, die oor
spronkelijk een houten zoldering had
Afbeelding van het beleg van 1588 nu voor ieder verkrijgbaar
... Als nr. 3 in de reeks "Bergen op
Zoom in kaart en beeld", uitgege
ven door de gemeentelijke archief
dienst, is thans verschenen de af
beelding van het beleg van Bergen
op Zoom in 1588, toegeschreven
Overigens bestaan er uit deze pe
riode maar weinig vermeldingen
van het gebruik van geschut. Tij
dens het beleg van 1588 waren er
katten (geschutsopstellingen) bij
het Minderbroederklooster en de ... Het ligt in ieder geval voor de hand
dat het kanon dienst heeft gedaan
bij de verdediging van Bergen op
Zoom tijdens het beleg van 1588.
Waarom het uiteindelijk werd afge
dankt is niet duidelijk. Bij
De gemeentearchivaris zal een korte inleiding houden over Bergen op Zoom in 1588 en de
huisexpositie over dit beleg toelichten, die tijdens de pauze te zien is.
... Lezing door Dr. C.M. Schuiten, direkteur van de Sectie Militaire Geschiedenis van de Land
machtstaf te 's-Gravenhage over het militaire gebeuren in 1588.
was de eens zo onvermoeibare
veldheer gebroken.18
Alles bijeen genomen, komt het
beleg van 1588 er in het kader van
de nationale geschiedschrijving als
historisch feit betrekkelijk gunstig
af. De ... . Maar
wat betekende het beleg in de na
tionale geschiedschrijving? Veel
hing hierbij af van de waarde, die
men aan een militair gebeuren
hechtte. Hoe verder men zich in de
tijd daarvan verwijderde, des te
Het beleg van 1588, zo kort na de
ondergang van de Onoverwinnelij
... 4. Baselis, De obsidione en Historisch Verhael: Th. Boeree, Het beleg van Bergen op Zoom in 1588, overdruk uit "Sinte
Geertruydtsbronne" 1937-1938, 49-85.
, die het beleg van 1588
voorstellen, ligt er inderdaad een
ravelijn. In 1589 vatte men het
om iedere aanval te weerstaan,
toen Spaanse troepen onder Par
ma van 23 september tot 12 no
vember 1588 de stad insloten en
belegerden.
... Afgezien van de tijden van oorlog
en beleg (1914-1918, 1939-1945)
waren de troepen niet meer bij bur
gers ingekwartierd, maar in kazer
nes: het voormalige Markiezenhof
(1819-1957), de Oranje
werden er verdedigbare eilandjes
aangelegd, de zogenaamde 'ravelij
nen'. Bergen op Zoom doorstond
diverse belegeringen, waarvan die
van Panna in 1588 en Spinola in
1622 het meest in de herinnering ... , het kind van de rekening'. In het 15e-eeuwse stadspaleis Het
Markiezenhof voeren meer dan 150 acteurs en figuranten dit spel
op dat zich afspeelt in de periode van het beleg van Bergen op
Zoom in 1747.
Die betrokkenheid was duidelijk aan te tonen bij de geschiedschrijvers die de
belegeringen van 1588 en 1622 voor ons verhaalden. Die schrijvers waren
predikanten en in de oorlog tegen Spanje ... abregée", korte geschiedenis, van Bergen op Zoom,
domineert toch nog het militaire element: aan het rampzalige beleg van 1 747 is
bijna een derde deel van zijn boek gewijd. 3)
In 1584 werd bevel gegeven de
poort af te sluiten6. Wellicht is
reeds in 1577 een vestingwerk
vóór de poort aangelegd. Op kaar
ten die de situatie tijdens het beleg
van 1588 weergeven, ligt er inder ... 1588 en daarna afgetakelde poort
te zien (afb. 1-4)5.
De roerige jaren zeventig en tachtig
van de 16de eeuw, gevolgd door
het beleg van de stad van Spaanse
zijde in 1588, leidden tot noodza
kelijke verbeteringen aan de ves
tingwerken. Na de bouw van
van de
voorpoort te zien (afb. 1-3).4
In 1585 en opnieuw in 1587 werd
bevel gegeven een ravelijn of bol
werk buiten de poort aan te leg
gen. Op kaarten die de situatie tij
dens het beleg van 1588 weerge
daten, inkwartiering, drukkende be
lastingen, religieuze spanningen,
de belegering van de stad door
Panna in 1588, hadden veel bur
gers doen besluiten hun heil elders
te zoeken. De hele streek buiten de ... benaderd. Het beleg en de
verovering van Bergen op Zoom
door de Fransen in 1747 had een
nadelige invloed op de omvang en
de samenstelling van de bevolking.
Die liep terug van 8.350 (1736-
1740) tot 6.480 in
Halstersweg) stond een smoutmo-
len (oliemolen).8) Bij de gevechten
rond de stad bij het beleg in 1588
speelde de Varie Bogaert-berg een
hier
mee de verharde weg bedoeld,
want twintig jaar later heet hetzelf
de land te liggen aan het Sint Ger-
trudisstraatje.24 Sint Gertrudis,
zegt de Bergse predikant Baselis in
zijn werkje over het beleg ... van de
stad in 1588, wordt vereerd door
bijgelovige mensen tegen de ratten
en de muizen. Het kapelletje stond
"eertyts" (dus vóór 1580) op de
Sint Gertrudisberg, "recht aen 't
verdroncken Suytlant".25